Το θωράκιο της απομόνωσης και οι "καλύτεροι" Άγγελοι της Φύσης μας

«Ω! Καπετάνιε! Καπετάνιε μου!
Τελείωσε το φοβερό ταξίδι μας,
Το πλοίο αναμετρήθηκε με κάθε
κίνδυνο και νίκησε.
Κερδήθηκε το έπαθλο που
επιζητήσαμε,
Το λιμάνι είναι κοντά, ακούω τις
χαλκόηχες καμπάνες,
Οι άνθρωποι απαξάπαντες πανηγυρίζουν
Ενώ τα μάτια ακολουθούν τη σταθερή καρίνα,
Το συμπαγές και ριψοκίνδυνο σκαρί…»
-Γουόλτ Γουίτμαν-

 

  Επτά ημέρες και επτά νύχτες στη σιωπή… Μετά από αρκετές προσπάθειες να απομονωθώ στη φύση έχω καταλήξει στο συμπέρασμα πως αυτό είναι το φυσιολογικό χρονικό όριο απομάκρυνσης ενός πολιτισμένου ανθρώπου από τις ανθρώπινες πολιτείες. Μετά από τις επτά ημέρες αρχίζεις να σκέφτεσαι σαν άγριος. Σαν να υπάρχει μια αόρατη βιολογική κλεψύδρα η οποία μετράει τον χρόνο αντίστροφα για την επανένταξη στον βιομηχανικό θόρυβο και στην κοινωνική οχλοβοή. Ούτε ο διάσημος φιλόσοφος Χ. Ντ. Θόρω δεν μπόρεσε να ζήσει για πολύ καιρό μόνος του στο Walden του… το απομονωμένο σπιτάκι του στην καρδιά του δάσους του Μέιν.    

  Η περιπλάνηση στην ερημιά είναι θεραπεία, λένε οι ειδικοί… Όταν οι σκέψεις σου δεν είναι υγιείς, οι εικόνες του φυσικού περιβάλλοντος δημιουργούν θετικά συναισθήματα και ανάλογες αντιδράσεις. Η ομορφιά, αν εκτιμηθεί από τα μάτια σου, οδηγεί τις περισσότερες φορές σε αναφωνήσεις, όπως : «Αγαπώ τη ζωή μου» ή «Η ζωή είναι ωραία» κλπ. Όταν ξυπνάς νωρίς στο φυσικό περιβάλλον έρχεσαι σε άμεση επαφή με το φως της αυγής. Τα κύματα-σωματίδια ενός φωτεινού μανδύα σκεπάζουν τις σκοτεινές κορυφογραμμές και εισέρχονται με τη μυστηριώδη δύναμή τους από τις γρίλιες του παραθύρου σου. Κι όταν ανοίγεις το παράθυρο εισχωρεί άπλετος και διάφανος μαζί με το περίσσιο οξυγόνο, ελεύθερος από τις μολυσματικές συνήθειες της Ανθρωποκαίνου εποχής, ο άνεμος, για να αναμετρηθεί με την υγρασία της νύχτας που έχει καταλάβει το πολύτιμο Walden σου. Έπειτα, οι άσκοποι περίπατοι στο δάσος σε μεταμορφώνουν σε λογοτεχνικό ήρωα του Τόλκιν, σαν κι εκείνον τον μικρούλη που έψαχνε μαγικά δαχτυλίδια μαζί με τον Μάγο για να σώσει τον κόσμο του από το απόλυτο «κακό».  Όμως… δεν μπορείς να ζεις για πάντα μέσα σε φανταστικούς κόσμους, όταν γνωρίζεις πως η υλική πραγματικότητα αυτού του ζώντος οργανισμού αποτελεί την κοσμική περιβολή σου, αρχής γενομένης από την ημέρα που αντίκρισες το πρώτο φως της Γης. Ακόμη κι αν η «πραγματικότητα» είναι αποκύημα των ψευδαισθήσεων που παράγουν τα μυστηριώδη φωτόνια κι ο ορατός κόσμος ένα ακόμα παραμύθι της διάστασης του χρόνου, η αίσθηση του πόνου στο σώμα σου, σου υπενθυμίζει πως αυτός ο απτός μα συνάμα αόριστος κόσμος χρειάζεται την προσοχή σου! Κι έρχεσαι αντιμέτωπος με την αφύπνιση της συνείδησης για την αξία του συνόλου… 

  Στα λατρεμένα μου δάση… βαθιά κάτω από το χώμα… εκτείνεται ένα κρυφό δίκτυο το οποίο συνδέει τις ρίζες κάθε δέντρου με λεπτές διακλαδώσεις, ώστε όλα μαζί να λειτουργούν σαν μια συνεργαζόμενη κοινότητα. Το μυκήλιο, το φυτικό μέρος των μανιταριών όταν αγγίξει το χώμα εισχωρεί στο υπέδαφος και συνθέτει τις οδούς επικοινωνίας μεταξύ των φυτικών οργανισμών. Τι χρήση έχει αυτό το δίκτυο; Παρέχει φυτική αλληλοβοήθεια… π.χ όταν ένα δέντρο χρειάζεται οργανικά στοιχεία για να μην καταρρεύσει από ζωτικές ελλείψεις, συνεννοούνται τα υπόλοιπα να στείλουν «δεντρική» βοήθεια (κατά το ανθρωπιστική) για να το βοηθήσουν να επιβιώσει… Είναι ένα συγκινητικό παράδειγμα για να κατανοήσουμε τη χρησιμότητα της συνάθροισης και τα οφέλη της κοινότητας. «Όλοι για έναν και ένας για όλους», θυμούμενοι τον κλασικό ήρωα Ντ’ Αρτανιάν. 

  Όσο η μέρα προχωρά, οι εικόνες γίνονται εντονότερες σε χρώματα και ήχους. Η παλέτα του μεγαλοπρεπούς δειλινού- περιγράφεται τόσο λυρικά κι απέριττα στο αγαπημένο «Μούχρωμα» του Μαβίλη- (το λατρεύω αυτό το ποίημα) και η έναστρη νύχτα που το διαδέχεται δεν μπορεί να συγκριθεί σε συναίσθημα θαυμασμού ούτε στο ελάχιστο με την τεχνητή φωτοχυσία της πόλης. Είναι όμως έτσι; Πρέπει να ρωτήσεις τον εαυτό σου, όσο το κελάηδημα των πουλιών χαϊδεύει τ’ αφτιά σου και το περίσσιο οξυγόνο ανατάσσει τις πνευμονικές σου κυψελίδες στέλνοντας μηνύματα διαυγούς σκέψης στον εγκέφαλό σου… αν όλο αυτό είναι αρκετό… Τι μπορεί να σου λείπει, ώστε ν’ αφήσεις πίσω σου-την πολλά υποσχόμενη για ευτυχία-ήρεμη ζωή και να επιστρέψεις σε «εκείνους»; Να φορέσεις τα παπούτσια σου, να δέσεις τα κορδόνια σου, να κλειδώσεις την καγκελόπορτα και να τρέξεις με νοσταλγική επιθυμία να προλάβεις το τελευταίο πλοίο για να είσαι ξανά κοντά τους; Ποια φιλόδοξη σκέψη θα σε έκανε να ξεχάσεις το μαγικό θωράκιο της απομόνωσης… 

  Υπάρχει, λοιπόν, μια σκέψη για την οποία έγραψαν πολλοί… και κάποιοι πάλεψαν να την αφήσουν κληρονομιά σε σένα, ώστε να αποτελέσει κριτήριο αξιολόγησης για την ανθρώπινη ύπαρξη. Κατά την ασήμαντη γνώμη μου δεν έχω βρει ανώτερη, όσο κι αν έχω ψάξει-όσα κι αν έχω διαβάσει μέχρι την παρούσα στιγμή της μέσης ηλικίας μου. Με αυτή την ελπίδα πορεύομαι κάθε φορά που το ευλογημένο επταήμερο παραμονής στη φύση φτάνει στο τέλος του. Το μυστικό είναι να σκέφτεσαι έξω από τα όρια του χρόνου σαν να είσαι «Θεός», έχοντας στο νου ότι η Ανθρωπότητα είναι ένα μυθιστόρημα που το διαβάζεις κομμάτι-κομμάτι και δεν πρέπει να το κρίνεις μέχρι να διαβαστεί το τελικό κεφάλαιο, όσο κι αν σε προκαλεί η σύγχρονη μορφή του να το απορρίψεις, διότι θυμίζει έντονα θεατρική τραγωδία. Η συνολική αξιολόγηση έρχεται με την εξέλιξη.

  Στο βιβλίο του Στίβεν Πίνκερ «Τhe better angels of our nature» (οι καλύτεροι άγγελοι της φύσης μας-δυστυχώς με έκδοση μόνο στην αγγλική γλώσσα μέχρι στιγμής), ο συγγραφέας αναπτύσσει μια αισιόδοξη και ρεαλιστική θεωρία για την ιστορία της Ανθρωπότητας. Ο τίτλος του βιβλίου είναι εμπνευσμένος από την ομιλία της ορκωμοσίας ενός οραματιστή πολιτικού, του Αβραάμ Λίνκολν. Την 4η Μαρτίου του 1861, ο 16ος Πρόεδρος των ΗΠΑ, Α. Λίνκολν στην προσπάθεια του να ενώσει διαφορετικές απόψεις των πολιτών του που αφορούσαν τη δουλεία, τα ανθρώπινα δικαιώματα και την κοινωνική ανισότητα αποκάλεσε τους ανθρώπους Άγγελους και δη, αυτούς που ξεχωρίζουν σε καλοσύνη και προσφορά, «καλύτερους» Άγγελους της Φύσης μας.

  Ο Πίνκερ υποστηρίζει ότι για να εξάγουμε σαφή και επιβεβαιωμένα συμπεράσματα για το είδος μας πρέπει να λάβουμε υπόψη ότι ακόμα εξελίσσεται στον χρόνο και μάλιστα αναφέρει ότι μέχρι στιγμής διαγράφουμε μια θετική εξελικτική πορεία. Αν υπολογίσουμε τα στάδια εξέλιξης και τον αγώνα για επιβίωση εκατ. ετών θα πρέπει να είμαστε υπερήφανοι για το παρόν αποτέλεσμα, π.χ η θέση της γυναίκας κατά το Μεσαίωνα σε σύγκριση με τη σημερινή της χειραφέτηση είναι ένα ενδεικτικό στοιχείο προόδου. Το Ανθρωπιστικό πνεύμα προχωρά σταδιακά προς το καλύτερο. Ο Πίνκερ καταθέτει, μέσα στις 800 σελίδες του βιβλίου του, ιστορικά δεδομένα και παραδείγματα που εξηγούν ότι το βίαιο παρελθόν μας μάς δίδαξε πως ο ειρηνικός τρόπος συμβίωσης είναι η μόνη οδός που ευνοεί την ευημερία του συνόλου. Δεν μπορούμε να ζήσουμε σε μονάδες αλλά σε ομάδες και οι ομάδες γίνονται ισχυρές με συλλογική παροχή υπηρεσιών και συναισθημάτων. Πιστεύει ακράδαντα και αδιαμφισβήτητα ότι η εποχή μας είναι η πιο «ήσυχη» όλων των περασμένων εποχών. 

  Κατ’ αρχάς ας κατανοήσουμε γιατί ο Λίνκολν στην ομιλία του χαρακτηρίζει τους Αγγέλους με τον επιθετικό προσδιορισμό «καλύτεροι». Νομίζω πως ο Λίνκολν θεωρούσε ότι όλοι είμαστε εν δυνάμει καλύτεροι αν η εξελικτική διαδικασία είναι μια έννοια η οποία δεν μπορεί να προσδιοριστεί απόλυτα και μεμονωμένα, καθώς το χρονικό της «καλυτέρευσης» διαφέρει για κάθε εξελικτικό υποκείμενο. Κάποιοι γίνονται ταχύτερα καλύτεροι κι αποτελούν παράδειγμα για τους υπόλοιπους. Έτσι λειτουργεί η φύση μας με γνώμονα τη φυσική επιλογή, ένα εξελικτικό φαινόμενο που αφορά όλα τα έμβια όντα και ιδιαίτερα το ανθρώπινο που διαθέτει νοημοσύνη. Φυσικά, υπάρχουν και οι εξαιρέσεις. Επειδή το είδος μας μαστίζεται από εγγενή ελαττώματα που ακόμα πολεμά να υπερκεράσει, θα υπάρξουν περιπτώσεις που θα αποθαρρύνουν και τους πιο αισιόδοξους. Η πλεονεξία, ο αμοραλισμός, ο ιμπεριαλισμός είναι τάσεις που θα πρέπει να αντιμετωπιστούν με ανωτερότητα. 

  Ο Πίνκερ, λέει, πως θα πρέπει κάθε παραφωνία να αντιμετωπίζεται με την κατάλληλη κατανόηση. Να βλέπουμε το θέμα «από ψηλά» και να αποδίδουμε κάθε απόκλιση στην άγνοια, συγχωρώντας τις εξάρσεις βίας διότι αυτές εντάσσονται σε μια προοδευτική εκπαιδευτική κατάσταση και θα αποτελέσουν «μάθημα» για τις μελλοντικές κοινωνίες. Θα πρέπει δλδ να συγχωρούμε την άγνοια (θυμίζει το χριστιανικό-Πατέρα, συγχώρησέ τους δεν γνωρίζουν τι κάνουν). Μα υπάρχει ένα μικρό πρόβλημα σε αυτή τη θεωρία. Το προσδόκιμο ζωής κάθε γενιάς δεν επιτρέπει τη βιωματική μνήμη να «περάσει» στις επόμενες π.χ όσοι πολέμησαν το 1940 βίωσαν τη φρίκη του πολέμου σε μάχες σώμα με σώμα με τον συνάνθρωπο, αποκτώντας τη βιωματική μνήμη του αλληλοσκοτωμού. Οι γενιές που διαδέχονται αυτούς τους στρατιώτες δεν θα έχουν στη μνήμη τους αυτή την κακή εμπειρία. Κι αν λάβουμε υπόψη μας ότι οι πόλεμοι πια διεξάγονται με το πάτημα ενός πλήκτρου, τότε, το να αφαιρείς ζωές δεν εντυπώνεται στη μνήμη όπως παλαιότερα που το τραύμα από τις συνέπειες ενός πολέμου ήταν ισχυρότερο. Ευτυχώς, η ιδέα ενός καθολικού ολέθρου απομακρύνεται όσο τα όπλα ατομικής ενέργειας φοβίζουν ακόμη και τους πιο πολεμοχαρείς άρχοντες της παγκόσμιας σκηνής. Μέχρι στιγμής τα δομικά σωματίδια της ύλης μάς σώζουν από τον αφανισμό. 

  Μα, ξέχωρα από τη μνήμη και τη διδαχή από την κακή μας πλευρά, υπάρχουν ιστορίες που φανερώνουν το μεγαλείο της ανθρώπινης φύσης και βοηθούν να διατηρηθεί η πίστη στα προτερήματα του Ανθρώπου. Ο Ράτγκερ Μπρέγκμαν, στο βιβλίο του, «Ανθρωπότητα-Μια απροσδόκητα αισιόδοξη ιστορία», γράφει αληθινές ιστορίες που αναδεικνύουν το ανθρώπινο συναίσθημα και κατ’ επέκταση την καλή εκδοχή της φύσης μας. Το 1965 έξι έφηβοι από την Τόνγκα έκαναν κοπάνα από το σχολείο τους. Έκλεψαν ένα ψαροκάικο κι ανοίχτηκαν στη θάλασσα των νήσων Φίτζι. Στην πορεία της περιπέτειας τους εξαιτίας μιας σφοδρής τροπικής καταιγίδας ναυάγησαν σε ένα ακατοίκητο νησί, το Άτα. Δυστυχώς οι προσπάθειες ανεύρεσής τους απέβησαν άκαρπες και οι έξι νέοι κατάφεραν να επιβιώσουν ολομόναχοι για δεκαπέντε μήνες, ιδρύοντας μια κοινότητα η οποία εξασφάλισε την επιβίωση του συνόλου. Όταν διασώθηκαν από τύχη από έναν Αυστραλό εξερευνητή, τα παιδιά του Άτα διηγήθηκαν στους έκπληκτους συγγενείς τους την καθημερινότητά τους και τους κανόνες της εφηβικής κοινότητας. Συνήθως, πιστεύουμε ότι σε περιόδους κρίσης και κινδύνου ο ατομισμός και το ένστικτο επιβίωσης οδηγούν σε ακραίες εκδηλώσεις βίας. Τα παιδιά του Άτα απέδειξαν ότι λειτουργούσαν με ομοψυχία για το καλό της ομάδας, καθώς καθένας τους λογιζόταν ως ένας ξεχωριστός κρίκος που συντελούσε στο μεγάλο όνειρο της επιστροφής στον πολιτισμό. Όταν υπήρχαν διενέξεις μεταξύ τους, οι διαφωνούντες απομονώνονταν σε διαφορετικά μέρη του νησιού κι όταν επέστρεφαν, συμφιλιώνονταν με κοινή αποδοχή, γιατί όλοι ήταν εξίσου σημαντικοί πάνω σε αυτό το νησί. Αυτό θεωρήθηκε από τους κοινωνιολόγους ένα εξαιρετικά ελπιδοφόρο «πείραμα» της τύχης που απομάκρυνε τη θεωρία της ροπής προς την αυτοκαταστροφή. Σε απειλητικές για τη ζωή καταστάσεις το άτομο αντιδρά με συνεργασία, καθώς αυτή είναι ένα εργαλείο επιβίωσης που συνεπάγεται με την εμφάνιση του ανώτερου εαυτού …όχι το αντίθετο. 

  Τότε, τι συνέβη, και οι κοινωνίες μας από ένα σημείο κι έπειτα, απέκτησαν αρχηγούς που μας χώρισαν σε αντίπαλες ομάδες, μοιράζοντας έπαθλα ανταγωνισμού σε όσους πατούν επί πτωμάτων; Στο βιβλίο, «Η αυγή των Πάντων», οι συγγραφείς Ντ. Γκέμπερ και Ντ. Γουένγκροου καταγράφουν τις αιτίες που ευθύνονται για τα ανταγωνιστικά ένστικτα στις κοινωνίες που εξελίχτηκαν μετά την αγροτική επανάσταση. Τιμητική θέση στο βιβλίο κατέχουν οι απόψεις του Ρουσσώ, ο οποίος θεωρούσε υπαίτια την ιδιοκτησία και την εκμετάλλευση αυτής από την εξουσία ως το εφαλτήριο του «κακού» για τη μεταμόρφωση των απλών ανθρώπων σε καπιταλιστικά τέρατα. Το μοντέλο κοινωνίας του Ρουσσώ περιλαμβάνει μια κοινωνία μεταξύ φυσικού και σύγχρονου τρόπου ζωής. Να υπάρχει δλδ μέτρο και όριο στον καταναλωτισμό και στην κατοχή γης. Θυμίζει το σωκρατικό «Μέτρον Άριστον», όμως, κανείς πάνω σε αυτή τη Γη δεν αρέσκεται να λειτουργεί με πειθαρχία έναντι των απολαύσεων και των ευκολιών της βιομηχανικής παραγωγής. Ακόμα και οι πιο πειθαρχημένοι απεχθάνονται την πειθαρχία (δες ακόμη και τον κλήρο). Αν υποθέσουμε, λοιπόν, ότι η σύγχρονη πολιτική κυριαρχία οφείλει τη διαφθορά της στην ιδιοκτησία και την επιθυμία για «περισσότερα», θα υπήρχε αντεπιχείρημα να αντικρούσει ότι κάποια άλλη μορφή διαβίωσης θα έφερνε την ευημερία, εξαλείφοντας τον άδικο καταμερισμού του πλούτου; Υπήρξε στο παρελθόν μια κοινωνία που εφάρμοσε την ισότητα με μεγάλη επιτυχία πριν χαθεί στον χρόνο από τη μανία των φυσικών φαινομένων. Το «Τσαταλχογιούκ» ήταν ένας νεολιθικός οικισμός σε μια περιοχή της Μικράς Ασίας, στη σημερινή νότια Τουρκία. Οι αρχαιολόγοι ανακάλυψαν ότι όλοι οι κάτοικοι διέμεναν σε οικίες με πανομοιότυπο αρχιτεκτονικό σχεδιασμό που περιλάμβανε μόνο τον απαραίτητο για επιβίωση εξοπλισμό. Εκτός αυτού οι έρευνες που έγιναν στα σκελετικά ευρήματα έδειξαν ότι όλοι οι κάτοικοι τρέφονταν το ίδιο, δεν είχε κανείς τους έλλειψη ιχνοστοιχείων και βιταμινών, κάτι το οποίο φανερώνει ότι δεν υπήρχαν φτωχοί στην κοινωνία αυτή επειδή το φαγητό μοιραζόταν επί ίσοις όροις. Αν αυτό δεν είναι ένα αισιόδοξο μήνυμα από το παρελθόν για τα γνωρίσματα της φύσης μας, τότε ποιο επιχείρημα θα αποτελούσε ένδειξη ότι μπορούμε να ζήσουμε με ενσυναίσθηση και αποδοτική συνεργασία; 

  Λαμβάνοντας, λοιπόν, υπόψη μου τους συγγραφείς και τους επιστήμονες και νιώθοντας το γλυκό μυκήλιο να δημιουργεί  δίκτυα προσφοράς κάτω από τα πόδια μου, ετοιμάζομαι να αφήσω την απομόνωση και να γυρίσω σε «εκείνους». Υπάρχει το ανθρώπινο δίκτυο αόρατων συναισθημάτων το οποίο με καλεί να συμμετάσχω με οποιοδήποτε τρόπο. Μπορώ να εμπνεύσω ένα νέο παιδί να βρει τον «εαυτό» του, να βοηθήσω μια ηλικιωμένη να διασχίσει τον δρόμο, να ρίξω άπειρους σπόρους αγάπης σε μια καρδιά ως το ανθρώπινο μυκήλιο… Και γνωρίζω πως επιθυμώ διακαώς να δω το χαμόγελο ενός αληθινού φίλου, να αισθανθώ το ζεστό άγγιγμα μιας χειραψίας, την αγκαλιά ενός αγαπημένου μου για να κατέχω επάξια τον τίτλο του Ανθρώπου. Έσκαψα ένα βαθύ λάκκο στην πίσω αυλή του Walden μου κι έθαψα εκεί τον εγωισμό μου, την ανεπάρκειά μου στην άγνοια και την απαίτησή μου για το απόλυτο… Φόρεσα τα παπούτσια μου, έδεσα τα κορδόνια μου, κλείδωσα την καγκελόπορτα κι αν βιαστώ θα προλάβω το τελευταίο πλοίο για τις πολιτείες των Ανθρώπων. Το είδος μου! Το πεπρωμένο μου! 

  Στα 3,8 εκατ. χρόνια του θαύματος της εξέλιξής μας, υπήρξαν τόσοι πολλοί «καλύτεροι» Άγγελοι της Φύσης μας που μας οδήγησαν στο ένδοξο παρόν. Επιστήμονες, δάσκαλοι, ποιητές, λογοτέχνες, φιλόσοφοι, γιατροί, κι απλοί άνθρωποι που μετέδωσαν το φως στους επόμενους. Κάποιοι οραματιστές, όπως ο Λίνκολν, δολοφονήθηκαν για τις ανθρωπιστικές τους ιδέες… Ο λόγος του εμπνέει ακόμα τους σύγχρονους μελετητές και συγγραφείς, όπως τον Πίνκερ, που στηρίζει τη ρομαντική ιδέα ότι η σωτηρία μας επαφίεται στο Ανθρωπιστικό ιδεώδες, το οποίο μεταφέρεται από την καλύτερη εκδοχή των επίγειων Αγγέλων της Φύσης μας, για όσο διαρκέσει η ύπαρξή μας στον Χρόνο… Για όλους αυτούς αξίζει να ζεις και να συνεχίζεις να γράφεις ιστορία στο φως…με αγάπη…

  «Δεν είμαστε εχθροί, αλλά φίλοι… Δεν πρέπει να είμαστε εχθροί! Κι αν το πάθος έγινε υπερβολή, δεν πρέπει να σπάσει τους δεσμούς της αγάπης μας. Οι μυστήριες χορδές της μνήμης της ζωής που εκτείνονται από κάθε πεδίο μάχης και από κάθε τάφο νεκρού φτάνουν σε κάθε ζωντανή καρδιά και γίνονται εστία σε όλη αυτή την απέραντη γη, συνθέτοντας τη χορωδία της Ένωσης. Όταν οι καρδιές αγγιχτούν ξανά, αυτό θα οφείλεται στους καλύτερους Άγγελους της Φύσης μας». 

Αβραάμ Λίνκολν

Θερμή παράκληση : Όσοι αναδημοσιεύετε τις αναρτήσεις μου, παρακαλώ πολύ, να βάζετε το όνομά μου ή την ονομασία του blog, ώστε να μην επαναληφθεί το φαινόμενο που βίωσα πριν από μερικούς μήνες με την οικειοποίηση των κειμένων μου. Ευτυχώς, οι περιπτώσεις αυτές είχαν καλή κατάληξη, καθώς αντιμετωπίστηκαν με ευπρέπεια και κατανόηση. Είναι μεγάλη τιμή και χαρά να αναδημοσιεύετε τα κείμενά μου γιατί καταλαβαίνω ότι σας αρέσουν, όμως, κάθε λέξη που γράφω, βγαίνει από την ψυχή μου και ανήκει σε μένα. Δεν εκφραζόμαστε όλοι με τον ίδιο τρόπο κι αυτό είναι που μας κάνει ξεχωριστούς και μοναδικούς. Τα γραπτά μου και ο τρόπος έκφρασής μου αποτελούν την πνευματική μου ταυτότητα, γι’ αυτό το μόνο που ζητώ, είναι να αναφέρετε την πηγή όσων αναδημοσιεύετε, ως φόρο τιμής για την προσφορά μου στη γραφή. Σας ευχαριστώ, εκ των προτέρων, για την εκτίμηση και για τον σεβασμό!