Τετάρτη 9 Ιουλίου 2025

Η μαύρη κουκκίδα της αθανασίας

«Βάρδοι του Πάθους
και της Χαράς
Αφήσατε τις ψυχές σας στη Γη!
Έχετε κι άλλες ψυχές στον ουρανό
Διπλά ζείτε σε άλλες διαστάσεις
Έτσι, ζείτε ψηλά και μετά
στη γη ξαναζείτε…
Όταν οι άλλες σας ψυχές χαίρονται, 
δεν κοιμούνται, δεν μελαγχολούν,
οι γήινες μιλούν ακόμα
στους θνητούς 
για την ασημαντότητά τους,
για τις λύπες, τις χαρές, 
τα πάθη, τις κακίες,
τη δόξα, τη ντροπή.
Τι δυναμώνει και τι ακρωτηριάζει…
Έτσι, μας διδάσκετε κάθε μέρα τη Σοφία
αν κι εκείνη, μακριά μας, δραπετεύει…»
-Τζον Κήτς-




  Όσοι ασχολούνται με τη γραφή… γνωρίζουν πολύ καλά ότι περιβάλλονται από μυστηριώδεις υφές… Όταν, άγουρος ακόμα πρωτοπιάνεις το μολύβι πορεύεσαι με την ιδέα ότι μια άγνωστη δύναμη ξεχύνεται με ορμή από τη γέννηση κάθε σκέψης και έλξης συναισθημάτων ή τραυμάτων. Συνηθίζουμε να αποκαλούμε τους συγγραφείς λογοτέχνες. Χαμογελώ όταν ακούω αυτόν τον χαρακτηρισμό… Η γραφή για τους συστηματικούς γραφείς είναι συνώνυμη με μια επιτακτική βιολογική ανάγκη. Εισέρχονται σε μια ανεξέλεγκτη κατάσταση που θα ζήλευε μέχρι και ο αναπαραγωγικός οίστρος της νιότης μας. Εικόνες και σκέψεις προερχόμενες από άλλες διαστάσεις παραμορφώνουν το ανθρώπινο χωροχρονικό όριο και οδηγούνται στην εξόδιο ακολουθία τους πάνω στις γραμμές ασυστολίας του λευκού χαρτιού. Βγαίνουν ζωντανές από την καρδιά και σέρνονται ψυχορραγώντας από την επιθανάτια αγωνία του μολυβιού για να «τελειώσουν» στα χέρια ενός μαύρου σημείου στίξεως. Στη μαύρη κουκκίδα της αθανασίας… Γιατί εκεί ο λόγος γίνεται έργο και επανέρχεται στη ζωή με την έγερση της ανάγνωσης. Ο αναγνώστης είναι εκείνος που «βλέπει» τη γραφή ως τέχνη… Οι αυθεντικοί συγγραφείς βιώνουν τη γραφή σαν αυτοκακοποίηση που καταλήγει στην ικανοποίηση της μεταθανάτιας ζωής στα ύστερα της μαύρης κουκκίδας. Όταν η τελεία κλείσει τη διάσταση της προέλευσης των λέξεων ο συγγραφέας είναι ο «ενδιάμεσος» ενός παράλληλου Σύμπαντος σαν κι αυτό που περιγράφεται από τους επιστήμονες στη θεωρία των Χορδών. Πώς εξηγείται η κβαντική διεμπλοκή; Από τη θεωρία της ύπαρξης πρόσθετων διαστάσεων ή παράλληλων κόσμων. Πού πάνε τα σωματίδια που διαφεύγουν; Σε αύλους ή υλικούς κόσμους που κυριαρχεί το φως της δημιουργίας. Είναι οι σκέψεις προϊόντα ενός τέτοιου κόσμου που προκαλούνται από τη νηματοειδή ενέργεια μόλις εισέρχεται στο γήινο περιβάλλον; Είναι παράξενο… Θυμάμαι πάντοτε να γράφω σύντομες και απροσδόκητες σκέψεις σε ό,τι έβρισκα μπροστά μου… Επάνω σε κουτιά δημητριακών, σε κάθε είδους χάρτινη συσκευασία για να μην χάσω τα κβάντα που δραπέτευσαν στον χώρο και στον χρόνο. Εξαρχής μου άρεσε αυτή η ιδέα... Να νομίζω ότι κεραυνοβολούμαι από αόρατες δυνάμεις. Το αόρατο μαγεύει… Σε στοιχειώνει η άγνοιά του, όμως, αυτή η μυσταγωγική διαστροφή της γέννησης της σκέψης-στο θάνατο της λέξης με τη γραφή και η ανάσταση της σκέψης με την ανάγνωση είναι η επιτομή της ύψιστης ευτυχίας. 
  Παλαιότερα συμβούλευα τον εαυτό μου να μην ερευνήσει… Να μην διαβάσει κανένα επιστημονικό βιβλίο, το οποίο σχετίζεται με την εξήγηση των σκέψεων και την προέλευση των λέξεων διότι ήξερα ότι ο πολυδιάστατος χώρος μου δεν θα έμενε ίδιος… «Μην χαλάσεις τη μαγεία», μου έλεγαν οι φωνές… «Μην ψάξεις… Μείνε στη Χώρα του Ποτέ… Θα καταστρέψεις χίλια σύμπαντα σε μια στιγμή αν ανοίξεις το κουτί της Πανδώρας». Κι όμως… τα ανθρώπινα ελαττώματα, αυτά που αποκαλούμε γονίδια, τρύπωσαν στο DNA μου από τις προηγούμενες γενιές και επιθυμούν θαυμαστές ανακαλύψεις, σπρώχνοντάς με σε μια νέα αναζήτηση, αιτίας κι αποτελέσματος. Δύο βιβλία που «εξηγούν» τη σκέψη και τον λόγο διαπέρασαν την πύλη του αόρατου κι ανεξήγητου και με απίθωσαν στον υλικό ανθρωπολογικό προβληματισμό της βιολογικής πραγματικότητας. «Το Υλικό της Σκέψης» και το «Γλωσσικό Ένστικτο» του ερευνητή ψυχολογίας Στίβεν Πίνκερ έγιναν η σημαία αυτής της σταυροφορίας. Δεν ήθελα να υπάρχει εξήγηση… Γιατί να υπάρχει εξήγηση για όλα; Η λογική κηδεύει τη «μεγάλη ιδέα». Είναι ο μελαγχολικός ραψωδός που συνοδεύει τον αλαφροΐσκιωτο νου στον ουρανό του υποσυνείδητου. «Κάτσε εκεί και μη μιλάς», τον μαλώνει…  Δεν θα γράψω ξανά λέξεις στο κουτί δημητριακών, νομίζοντας ότι αυτές προήλθαν από άυλους ψιθυριστές των άλλων διαστάσεων. Είμαι τόσο γήινη όσο και τα τρισεκατομμύρια κύτταρα του σώματός μου. 
  Πες μου, λοιπόν, Πίνκερ… από πού έρχονται αυτά που σκέφτομαι και αγωνιούν να μετουσιωθούν σε λόγο… Ρίξε μου κατάμουτρα τις έρευνες, τα πειράματα, τις «αλήθειες» σου. Οι συγγραφείς που θεωρούν τους εαυτούς τους λογοτέχνες θα χαρούν… Οι άλλοι που μοιάζουνε με ‘μένα θα συνεχίσουν να πιστεύουν στο «αόρατο» που δεσμεύεται από τις μαύρες κουκκίδες των αθάνατων κόσμων τους. Ξέρω… αν μπορούσες, θα απαντούσες : «Frankly my dear, I don’t give a damn!» Όμως, εγώ σαν άλλη Σκάρλετ Ο’ Χάρα θα σκόρπιζα τις σκέψεις μου στον άνεμο γιατί κατέχω τη δική μου «Τάρα», τη γη των άπειρων ονείρων μου. Εξήγησέ μου λοιπόν τις βάρβαρες λέξεις του βιβλίου σου για να καταλάβω αν αξίζει η αλλοτρίωση της λήθης με τη γνώση…
Πίνκερ: «Αγαπητή Ελένη, λυπάμαι που τα βιβλία μου σου στέρησαν την αγάπη για το άγνωστο. Δεν θέλεις να μάθεις όμως την αλήθεια; Οι κόσμοι σου είναι μοναδικοί και αξιοσέβαστοι, το ίδιο μαγικοί και όμορφοι με τους δικούς μου, εξίσου αόρατοι… μα τώρα εξηγούνται… Μετά από πολλή έρευνα έχω να καταθέσω τα εξής: Στο βιβλίο μου «Το Υλικό της Σκέψης» υποστηρίζω ότι οι άνθρωποι κατασκευάζουν μια κατανόηση του κόσμου πολύ διαφορετική από την αναλογική ροή των αισθητικών αντιλήψεων που πηγάζουν από τον κόσμο. Συσκευάζουν την εμπειρία τους σε αντικείμενα και γεγονότα. Συναρμολογούν τα αντικείμενα και τα γεγονότα σε λογικές προτάσεις τις οποίες εκλαμβάνουν ως χαρακτηρισμούς πραγματικών και δυνατών κόσμων. Οι χαρακτηρισμοί είναι σχηματικοί. Διαλέγουν μερικές όψεις μιας κατάστασης και αγνοούν κάποιες άλλες κι έτσι επιτρέπουν την ερμηνεία με πολλαπλούς τρόπους. Οι χαρακτηρισμοί της πραγματικότητάς τους συντίθενται με βάση έναν αναγνωρίσιμο κατάλογο σκέψεων, όπως οι βασικές μονάδες γεγονότα-καταστάσεις-αντικείμενα-ουσίες-τόπους-στόχους και τρόπους ενέργειας όπως ενεργώ, πηγαίνω, αλλάζω, είμαι, έχω. Οι άνθρωποι αναγνωρίζουν μεμονωμένα άτομα και τα κατηγοριοποιούν. Διαθέτουν μια πρωτόγονη αντίληψη του αριθμού, διακρίνουν μόνο το ένα, τα δύο και τα πολλά. Εντοπίζουν πράγματα στον χώρο και τον χρόνο. Όταν βλέπουν τον κόσμο ή τον φαντάζονται με μια νοερή εικόνα τοποθετούν αντικείμενα και γεγονότα σε ένα χωρικό συνεχές μέσο με πλαίσια αναφοράς τις διαστάσεις του πάνω-κάτω κλπ με γεωμετρική σαφήνεια σαν να έχουν έναν νοητικό φακό μεταβλητής εστίασης. Το χωρικό «σκέπτεσθαι» είναι ραμμένο στα μέτρα των απαιτήσεων του χειρισμού αντικειμένων. Ο χρόνος μπορεί να νοείται ως δρόμος στον οποίο βαδίζουμε με γεγονότα διατεταγμένα στη διάσταση αυτή και η φύση της δραστηριότητας τριχοτομείται σε ένα ψυχολογικό παρόν, σε ένα αόριστο παρελθόν και ένα αόριστο μέλλον. Η αιτιότητα των γεγονότων σταθμίζεται με διαλογισμούς και αναζήτηση ενός ισχυρού δράστη. Πολλοί, όπως εσύ ανησυχούν και λένε : «Αυτό είναι όλο; Είμαστε καταδικασμένοι να επιλέγουμε από έναν κατάλογο επιλογών τις σκέψεις και τα συναισθήματά μας για να νιώσουμε τις δυνατές κινήσεις στη σκακιέρα της ζωής;» Εκεί εισέρχεται ο παράγοντας Γλώσσα, ο οποίος μας δείχνει πώς θα αποτολμήσουμε μια απόδραση. Είναι το διάφανο παράθυρο για να υπερβούμε τους γνωστικούς και συναισθηματικούς προσδιορισμούς. Η συνδυαστική συσκευή της γραμματικής αντανακλά τη συνδυαστική συσκευή της σκέψης και κάθε φράση εκφράζει μια πολύπλοκη ιδέα. Οι μεταφορές και οι αναλογίες που χρησιμοποιούμε είναι ένα πολύ καλό παράδειγμα αυτής της απόδρασης. 
Στο βιβλίο μου «Το γλωσσικό ένστικτο» επισημαίνω ότι η χρήση της γλώσσας είναι έμφυτη ικανότητα. Ένα ένστικτο για την απόκτηση μιας τέχνης (χαίρονται οι λογοτέχνες). Σχηματοποιούμε γεγονότα στον εγκέφαλό μας και τα εκφράζουμε. Όλα υπόκεινται σε γνωστικές δεσμεύσεις, δεν υπάρχει η μεταφυσική εξήγηση που τόσο  λαχταράς… Υπάρχει μια καθολική ανθρώπινη φύση το γλωσσικό ένστικτο το οποίο ελέγχεται από τον πολιτισμό συμβόλων και αξιών. Ο όρος «ολοκληρωμένο αιτιακό πρόσωπο» εξηγεί πώς η εξέλιξη οδήγησε στην ανάδυση του εγκεφάλου δλδ στην αντίληψη και στη μάθηση. Η ψυχολογία, η ανθρωπολογία, οι νευροεπιστήμες και η εξελικτική βιολογία συναντώνται γι’ αυτό το φαινόμενο. Το γλωσσικό ένστικτο υποδεικνύει ότι ο νους αποτελείται από προσαρμοσμένους υπολογιστικούς υπομηχανισμούς κάτω από μια ηθική αρχή. Πρώτος ο Δαρβίνος συμπέρανε ότι η γλωσσική ικανότητα είναι η ενστικτώδης τάση για την απόκτηση μιας τέχνης. Ένα σχέδιο όπως π.χ τα πουλιά μαθαίνουν να πετούν. Όχι σαν «αυτόματο» που καθοδηγείται από τη μοίρα διότι υπάρχει και η ελεύθερη βούληση ως αντιστάθμιση στη βιολογική προσαρμογή μετάδοσης πληροφοριών (κληρονομική). Οι σκέψεις και οι λέξεις σου, Ελένη, προέρχονται από εσένα όταν τις συνδυάζεις ενστικτωδώς κατόπιν βιολογικών εξελικτικών διαδικασιών και πολιτιστικών αναγκών. Σε έπεισα;»
Ελένη : Καλέ μου Πίνκερ… Ανήκω στους Βάρδους του Πάθους που υμνεί ο Κητς με τόση χάρη… Σαν κι εκείνους ραγίζω και σχίζομαι σε δυο ψυχές ζώντας συνάμα σε δυο κόσμους. Στα ψηλά και στα γήινα… Ονειρεύομαι την αθανασία των λέξεων σαν νεογέννητο μωρό που αποκοιμιέται το απομεσήμερο… Με την ίδια αθωότητα, ανιδιοτέλεια και σφοδρότητα αγάπης για το μητρικό μου ανεξήγητο… Θα παραμείνω το παιδί των κβαντικών Χορδών συντροφιά με το διαφεύγον σωματίδιο των παράλληλων διαστάσεων. Και τώρα…αν δεν σε πειράζει… αποχώρησε από αυτή τη φανταστική φιλοξενία. Καλή τύχη με τις ορθολογικές σου πεποιθήσεις… Στο καλό…
Ώρα να φεύγω κι εγώ για τα ψηλά… αρκετά με τα γήινα… Μαύρη κουκκίδα-τελεία (.) 

Διαφορετικοί άνθρωποι και διαφορετικοί κόσμοι:
Ο Στίβεν Πίνκερ είναι ερευνητής ψυχολογίας στο πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ, αρθρογραφεί στους New York Times, έχει γράψει δώδεκα βιβλία, πρόσφατα εντάχτηκε στους 100 σπουδαιότερους ερευνητές του κόσμου και χαρακτηρίζεται ως ο σταρ του σύγχρονου Διαφωτισμού.
Ο Τζον Κητς (1795-1821) ήταν Άγγλος λυρικός ποιητής της δεύτερης γενιάς των ρομαντικών μαζί με τον Πέρσυ Σέλλευ και τον Λόρδο Βύρωνα. Τα ποιήματά του δημοσιευτήκαν τέσσερα χρόνια πριν πεθάνει και η φήμη του αυξήθηκε μετά τον θάνατό του. Η ποίησή του χαρακτηρίζεται από εικόνες, αισθητική έλξη και προσπάθεια έκφρασης μιας φιλοσοφικής τάσης μέσα από τους μύθους της κλασσικής αρχαιότητας. Πέθανε στη Ρώμη στα 25 του χρόνια από φυματίωση. 
Θεωρία των Χορδών ή Υπερχορών : Αν μπορούσαμε να εξετάσουμε τα θεμελιώδη σωματίδια π.χ ηλεκτρόνια και κουάρκ με ένα ισχυρότατο μεγεθυντικό φακό, εκατό τρισεκατομμύρια φορές ισχυρότερο της σύγχρονης τεχνολογίας ίσως να ανακαλύπταμε ότι αυτά δεν είναι σφαιρικά αλλά λεπτότατα μικροσκοπικά νημάτια που κινούνται παλμικά σαν τις χορδές έγχορδων οργάνων. Κάθε σωματίδιο πάλλεται διαφορετικά και προκύπτουν διαφορετικές ταλαντώσεις π.χ για το φωτόνιο ή το ηλεκτρόνιο. Αυτό προϋποθέτει ύπαρξη πρόσθετων διαστάσεων και κατ’ επέκταση άλλων κόσμων. 

Θερμή παράκληση : Όσοι αναδημοσιεύετε τις αναρτήσεις μου, παρακαλώ πολύ, να βάζετε το όνομά μου ή την ονομασία του blog, ώστε να μην επαναληφθεί το φαινόμενο που βίωσα πριν από μερικούς μήνες με την οικειοποίηση των κειμένων μου. Ευτυχώς, οι περιπτώσεις αυτές είχαν καλή κατάληξη, καθώς αντιμετωπίστηκαν με ευπρέπεια και κατανόηση. Είναι μεγάλη τιμή και χαρά να αναδημοσιεύετε τα κείμενά μου γιατί καταλαβαίνω ότι σας αρέσουν, όμως, κάθε λέξη που γράφω, βγαίνει από την ψυχή μου και ανήκει σε μένα. Δεν εκφραζόμαστε όλοι με τον ίδιο τρόπο κι αυτό μας καθιστά ξεχωριστούς και μοναδικούς. Τα γραπτά μου και ο τρόπος έκφρασής μου αποτελούν την πνευματική μου ταυτότητα, γι’ αυτό το μόνο που ζητώ, είναι να αναφέρετε την πηγή όσων αναδημοσιεύετε, ως φόρο τιμής για την προσφορά μου στη γραφή. Σας ευχαριστώ, εκ των προτέρων, για την εκτίμηση και για τον σεβασμό! 

Τετάρτη 2 Ιουλίου 2025

Το θωράκιο της απομόνωσης και οι "καλύτεροι" Άγγελοι της Φύσης μας

«Ω! Καπετάνιε! Καπετάνιε μου!
Τελείωσε το φοβερό ταξίδι μας,
Το πλοίο αναμετρήθηκε με κάθε
κίνδυνο και νίκησε.
Κερδήθηκε το έπαθλο που
επιζητήσαμε,
Το λιμάνι είναι κοντά, ακούω τις
χαλκόηχες καμπάνες,
Οι άνθρωποι απαξάπαντες πανηγυρίζουν
Ενώ τα μάτια ακολουθούν τη σταθερή καρίνα,
Το συμπαγές και ριψοκίνδυνο σκαρί…»
-Γουόλτ Γουίτμαν-

 

  Επτά ημέρες και επτά νύχτες στη σιωπή… Μετά από αρκετές προσπάθειες να απομονωθώ στη φύση έχω καταλήξει στο συμπέρασμα πως αυτό είναι το φυσιολογικό χρονικό όριο απομάκρυνσης ενός πολιτισμένου ανθρώπου από τις ανθρώπινες πολιτείες. Μετά από τις επτά ημέρες αρχίζεις να σκέφτεσαι σαν άγριος. Σαν να υπάρχει μια αόρατη βιολογική κλεψύδρα η οποία μετράει τον χρόνο αντίστροφα για την επανένταξη στον βιομηχανικό θόρυβο και στην κοινωνική οχλοβοή. Ούτε ο διάσημος φιλόσοφος Χ. Ντ. Θόρω δεν μπόρεσε να ζήσει για πολύ καιρό μόνος του στο Walden του… το απομονωμένο σπιτάκι του στην καρδιά του δάσους του Μέιν.    
  Η περιπλάνηση στην ερημιά είναι θεραπεία, λένε οι ειδικοί… Όταν οι σκέψεις σου δεν είναι υγιείς, οι εικόνες του φυσικού περιβάλλοντος δημιουργούν θετικά συναισθήματα και ανάλογες αντιδράσεις. Η ομορφιά, αν εκτιμηθεί από τα μάτια σου, οδηγεί τις περισσότερες φορές σε αναφωνήσεις, όπως : «Αγαπώ τη ζωή μου» ή «Η ζωή είναι ωραία» κλπ. Όταν ξυπνάς νωρίς στο φυσικό περιβάλλον έρχεσαι σε άμεση επαφή με το φως της αυγής. Τα κύματα-σωματίδια ενός φωτεινού μανδύα σκεπάζουν τις σκοτεινές κορυφογραμμές και εισέρχονται με τη μυστηριώδη δύναμή τους από τις γρίλιες του παραθύρου σου. Κι όταν ανοίγεις το παράθυρο εισχωρεί άπλετος και διάφανος μαζί με το περίσσιο οξυγόνο, ελεύθερος από τις μολυσματικές συνήθειες της Ανθρωποκαίνου εποχής, ο άνεμος, για να αναμετρηθεί με την υγρασία της νύχτας που έχει καταλάβει το πολύτιμο Walden σου. Έπειτα, οι άσκοποι περίπατοι στο δάσος σε μεταμορφώνουν σε λογοτεχνικό ήρωα του Τόλκιν, σαν κι εκείνον τον μικρούλη που έψαχνε μαγικά δαχτυλίδια μαζί με τον Μάγο για να σώσει τον κόσμο του από το απόλυτο «κακό».  Όμως… δεν μπορείς να ζεις για πάντα μέσα σε φανταστικούς κόσμους, όταν γνωρίζεις πως η υλική πραγματικότητα αυτού του ζώντος οργανισμού αποτελεί την κοσμική περιβολή σου, αρχής γενομένης από την ημέρα που αντίκρισες το πρώτο φως της Γης. Ακόμη κι αν η «πραγματικότητα» είναι αποκύημα των ψευδαισθήσεων που παράγουν τα μυστηριώδη φωτόνια κι ο ορατός κόσμος ένα ακόμα παραμύθι της διάστασης του χρόνου, η αίσθηση του πόνου στο σώμα σου, σου υπενθυμίζει πως αυτός ο απτός μα συνάμα αόριστος κόσμος χρειάζεται την προσοχή σου! Κι έρχεσαι αντιμέτωπος με την αφύπνιση της συνείδησης για την αξία του συνόλου… 
  Στα λατρεμένα μου δάση… βαθιά κάτω από το χώμα… εκτείνεται ένα κρυφό δίκτυο το οποίο συνδέει τις ρίζες κάθε δέντρου με λεπτές διακλαδώσεις, ώστε όλα μαζί να λειτουργούν σαν μια συνεργαζόμενη κοινότητα. Το μυκήλιο, το φυτικό μέρος των μανιταριών όταν αγγίξει το χώμα εισχωρεί στο υπέδαφος και συνθέτει τις οδούς επικοινωνίας μεταξύ των φυτικών οργανισμών. Τι χρήση έχει αυτό το δίκτυο; Παρέχει φυτική αλληλοβοήθεια… π.χ όταν ένα δέντρο χρειάζεται οργανικά στοιχεία για να μην καταρρεύσει από ζωτικές ελλείψεις, συνεννοούνται τα υπόλοιπα να στείλουν «δεντρική» βοήθεια (κατά το ανθρωπιστική) για να το βοηθήσουν να επιβιώσει… Είναι ένα συγκινητικό παράδειγμα για να κατανοήσουμε τη χρησιμότητα της συνάθροισης και τα οφέλη της κοινότητας. «Όλοι για έναν και ένας για όλους», θυμούμενοι τον κλασικό ήρωα Ντ’ Αρτανιάν. 
  Όσο η μέρα προχωρά, οι εικόνες γίνονται εντονότερες σε χρώματα και ήχους. Η παλέτα του μεγαλοπρεπούς δειλινού- περιγράφεται τόσο λυρικά κι απέριττα στο αγαπημένο «Μούχρωμα» του Μαβίλη- (το λατρεύω αυτό το ποίημα) και η έναστρη νύχτα που το διαδέχεται δεν μπορεί να συγκριθεί σε συναίσθημα θαυμασμού ούτε στο ελάχιστο με την τεχνητή φωτοχυσία της πόλης. Είναι όμως έτσι; Πρέπει να ρωτήσεις τον εαυτό σου, όσο το κελάηδημα των πουλιών χαϊδεύει τ’ αφτιά σου και το περίσσιο οξυγόνο ανατάσσει τις πνευμονικές σου κυψελίδες στέλνοντας μηνύματα διαυγούς σκέψης στον εγκέφαλό σου… αν όλο αυτό είναι αρκετό… Τι μπορεί να σου λείπει, ώστε ν’ αφήσεις πίσω σου-την πολλά υποσχόμενη για ευτυχία-ήρεμη ζωή και να επιστρέψεις σε «εκείνους»; Να φορέσεις τα παπούτσια σου, να δέσεις τα κορδόνια σου, να κλειδώσεις την καγκελόπορτα και να τρέξεις με νοσταλγική επιθυμία να προλάβεις το τελευταίο πλοίο για να είσαι ξανά κοντά τους; Ποια φιλόδοξη σκέψη θα σε έκανε να ξεχάσεις το μαγικό θωράκιο της απομόνωσης… 
  Υπάρχει, λοιπόν, μια σκέψη για την οποία έγραψαν πολλοί… και κάποιοι πάλεψαν να την αφήσουν κληρονομιά σε σένα, ώστε να αποτελέσει κριτήριο αξιολόγησης για την ανθρώπινη ύπαρξη. Κατά την ασήμαντη γνώμη μου δεν έχω βρει ανώτερη, όσο κι αν έχω ψάξει-όσα κι αν έχω διαβάσει μέχρι την παρούσα στιγμή της μέσης ηλικίας μου. Με αυτή την ελπίδα πορεύομαι κάθε φορά που το ευλογημένο επταήμερο παραμονής στη φύση φτάνει στο τέλος του. Το μυστικό είναι να σκέφτεσαι έξω από τα όρια του χρόνου σαν να είσαι «Θεός», έχοντας στο νου ότι η Ανθρωπότητα είναι ένα μυθιστόρημα που το διαβάζεις κομμάτι-κομμάτι και δεν πρέπει να το κρίνεις μέχρι να διαβαστεί το τελικό κεφάλαιο, όσο κι αν σε προκαλεί η σύγχρονη μορφή του να το απορρίψεις, διότι θυμίζει έντονα θεατρική τραγωδία. Η συνολική αξιολόγηση έρχεται με την εξέλιξη.
  Στο βιβλίο του Στίβεν Πίνκερ «Τhe better angels of our nature» (οι καλύτεροι άγγελοι της φύσης μας-δυστυχώς με έκδοση μόνο στην αγγλική γλώσσα μέχρι στιγμής), ο συγγραφέας αναπτύσσει μια αισιόδοξη και ρεαλιστική θεωρία για την ιστορία της Ανθρωπότητας. Ο τίτλος του βιβλίου είναι εμπνευσμένος από την ομιλία της ορκωμοσίας ενός οραματιστή πολιτικού, του Αβραάμ Λίνκολν. Την 4η Μαρτίου του 1861, ο 16ος Πρόεδρος των ΗΠΑ, Α. Λίνκολν στην προσπάθεια του να ενώσει διαφορετικές απόψεις των πολιτών του που αφορούσαν τη δουλεία, τα ανθρώπινα δικαιώματα και την κοινωνική ανισότητα αποκάλεσε τους ανθρώπους Άγγελους και δη, αυτούς που ξεχωρίζουν σε καλοσύνη και προσφορά, «καλύτερους» Άγγελους της Φύσης μας.
  Ο Πίνκερ υποστηρίζει ότι για να εξάγουμε σαφή και επιβεβαιωμένα συμπεράσματα για το είδος μας πρέπει να λάβουμε υπόψη ότι ακόμα εξελίσσεται στον χρόνο και μάλιστα αναφέρει ότι μέχρι στιγμής διαγράφουμε μια θετική εξελικτική πορεία. Αν υπολογίσουμε τα στάδια εξέλιξης και τον αγώνα για επιβίωση εκατ. ετών θα πρέπει να είμαστε υπερήφανοι για το παρόν αποτέλεσμα, π.χ η θέση της γυναίκας κατά το Μεσαίωνα σε σύγκριση με τη σημερινή της χειραφέτηση είναι ένα ενδεικτικό στοιχείο προόδου. Το Ανθρωπιστικό πνεύμα προχωρά σταδιακά προς το καλύτερο. Ο Πίνκερ καταθέτει, μέσα στις 800 σελίδες του βιβλίου του, ιστορικά δεδομένα και παραδείγματα που εξηγούν ότι το βίαιο παρελθόν μας μάς δίδαξε πως ο ειρηνικός τρόπος συμβίωσης είναι η μόνη οδός που ευνοεί την ευημερία του συνόλου. Δεν μπορούμε να ζήσουμε σε μονάδες αλλά σε ομάδες και οι ομάδες γίνονται ισχυρές με συλλογική παροχή υπηρεσιών και συναισθημάτων. Πιστεύει ακράδαντα και αδιαμφισβήτητα ότι η εποχή μας είναι η πιο «ήσυχη» όλων των περασμένων εποχών. 
  Κατ’ αρχάς ας κατανοήσουμε γιατί ο Λίνκολν στην ομιλία του χαρακτηρίζει τους Αγγέλους με τον επιθετικό προσδιορισμό «καλύτεροι». Νομίζω πως ο Λίνκολν θεωρούσε ότι όλοι είμαστε εν δυνάμει καλύτεροι αν η εξελικτική διαδικασία είναι μια έννοια η οποία δεν μπορεί να προσδιοριστεί απόλυτα και μεμονωμένα, καθώς το χρονικό της «καλυτέρευσης» διαφέρει για κάθε εξελικτικό υποκείμενο. Κάποιοι γίνονται ταχύτερα καλύτεροι κι αποτελούν παράδειγμα για τους υπόλοιπους. Έτσι λειτουργεί η φύση μας με γνώμονα τη φυσική επιλογή, ένα εξελικτικό φαινόμενο που αφορά όλα τα έμβια όντα και ιδιαίτερα το ανθρώπινο που διαθέτει νοημοσύνη. Φυσικά, υπάρχουν και οι εξαιρέσεις. Επειδή το είδος μας μαστίζεται από εγγενή ελαττώματα που ακόμα πολεμά να υπερκεράσει, θα υπάρξουν περιπτώσεις που θα αποθαρρύνουν και τους πιο αισιόδοξους. Η πλεονεξία, ο αμοραλισμός, ο ιμπεριαλισμός είναι τάσεις που θα πρέπει να αντιμετωπιστούν με ανωτερότητα. 
  Ο Πίνκερ, λέει, πως θα πρέπει κάθε παραφωνία να αντιμετωπίζεται με την κατάλληλη κατανόηση. Να βλέπουμε το θέμα «από ψηλά» και να αποδίδουμε κάθε απόκλιση στην άγνοια, συγχωρώντας τις εξάρσεις βίας διότι αυτές εντάσσονται σε μια προοδευτική εκπαιδευτική κατάσταση και θα αποτελέσουν «μάθημα» για τις μελλοντικές κοινωνίες. Θα πρέπει δλδ να συγχωρούμε την άγνοια (θυμίζει το χριστιανικό-Πατέρα, συγχώρησέ τους δεν γνωρίζουν τι κάνουν). Μα υπάρχει ένα μικρό πρόβλημα σε αυτή τη θεωρία. Το προσδόκιμο ζωής κάθε γενιάς δεν επιτρέπει τη βιωματική μνήμη να «περάσει» στις επόμενες π.χ όσοι πολέμησαν το 1940 βίωσαν τη φρίκη του πολέμου σε μάχες σώμα με σώμα με τον συνάνθρωπο, αποκτώντας τη βιωματική μνήμη του αλληλοσκοτωμού. Οι γενιές που διαδέχονται αυτούς τους στρατιώτες δεν θα έχουν στη μνήμη τους αυτή την κακή εμπειρία. Κι αν λάβουμε υπόψη μας ότι οι πόλεμοι πια διεξάγονται με το πάτημα ενός πλήκτρου, τότε, το να αφαιρείς ζωές δεν εντυπώνεται στη μνήμη όπως παλαιότερα που το τραύμα από τις συνέπειες ενός πολέμου ήταν ισχυρότερο. Ευτυχώς, η ιδέα ενός καθολικού ολέθρου απομακρύνεται όσο τα όπλα ατομικής ενέργειας φοβίζουν ακόμη και τους πιο πολεμοχαρείς άρχοντες της παγκόσμιας σκηνής. Μέχρι στιγμής τα δομικά σωματίδια της ύλης μάς σώζουν από τον αφανισμό. 
  Μα, ξέχωρα από τη μνήμη και τη διδαχή από την κακή μας πλευρά, υπάρχουν ιστορίες που φανερώνουν το μεγαλείο της ανθρώπινης φύσης και βοηθούν να διατηρηθεί η πίστη στα προτερήματα του Ανθρώπου. Ο Ράτγκερ Μπρέγκμαν, στο βιβλίο του, «Ανθρωπότητα-Μια απροσδόκητα αισιόδοξη ιστορία», γράφει αληθινές ιστορίες που αναδεικνύουν το ανθρώπινο συναίσθημα και κατ’ επέκταση την καλή εκδοχή της φύσης μας. Το 1965 έξι έφηβοι από την Τόνγκα έκαναν κοπάνα από το σχολείο τους. Έκλεψαν ένα ψαροκάικο κι ανοίχτηκαν στη θάλασσα των νήσων Φίτζι. Στην πορεία της περιπέτειας τους εξαιτίας μιας σφοδρής τροπικής καταιγίδας ναυάγησαν σε ένα ακατοίκητο νησί, το Άτα. Δυστυχώς οι προσπάθειες ανεύρεσής τους απέβησαν άκαρπες και οι έξι νέοι κατάφεραν να επιβιώσουν ολομόναχοι για δεκαπέντε μήνες, ιδρύοντας μια κοινότητα η οποία εξασφάλισε την επιβίωση του συνόλου. Όταν διασώθηκαν από τύχη από έναν Αυστραλό εξερευνητή, τα παιδιά του Άτα διηγήθηκαν στους έκπληκτους συγγενείς τους την καθημερινότητά τους και τους κανόνες της εφηβικής κοινότητας. Συνήθως, πιστεύουμε ότι σε περιόδους κρίσης και κινδύνου ο ατομισμός και το ένστικτο επιβίωσης οδηγούν σε ακραίες εκδηλώσεις βίας. Τα παιδιά του Άτα απέδειξαν ότι λειτουργούσαν με ομοψυχία για το καλό της ομάδας, καθώς καθένας τους λογιζόταν ως ένας ξεχωριστός κρίκος που συντελούσε στο μεγάλο όνειρο της επιστροφής στον πολιτισμό. Όταν υπήρχαν διενέξεις μεταξύ τους, οι διαφωνούντες απομονώνονταν σε διαφορετικά μέρη του νησιού κι όταν επέστρεφαν, συμφιλιώνονταν με κοινή αποδοχή, γιατί όλοι ήταν εξίσου σημαντικοί πάνω σε αυτό το νησί. Αυτό θεωρήθηκε από τους κοινωνιολόγους ένα εξαιρετικά ελπιδοφόρο «πείραμα» της τύχης που απομάκρυνε τη θεωρία της ροπής προς την αυτοκαταστροφή. Σε απειλητικές για τη ζωή καταστάσεις το άτομο αντιδρά με συνεργασία, καθώς αυτή είναι ένα εργαλείο επιβίωσης που συνεπάγεται με την εμφάνιση του ανώτερου εαυτού …όχι το αντίθετο. 
  Τότε, τι συνέβη, και οι κοινωνίες μας από ένα σημείο κι έπειτα, απέκτησαν αρχηγούς που μας χώρισαν σε αντίπαλες ομάδες, μοιράζοντας έπαθλα ανταγωνισμού σε όσους πατούν επί πτωμάτων; Στο βιβλίο, «Η αυγή των Πάντων», οι συγγραφείς Ντ. Γκέμπερ και Ντ. Γουένγκροου καταγράφουν τις αιτίες που ευθύνονται για τα ανταγωνιστικά ένστικτα στις κοινωνίες που εξελίχτηκαν μετά την αγροτική επανάσταση. Τιμητική θέση στο βιβλίο κατέχουν οι απόψεις του Ρουσσώ, ο οποίος θεωρούσε υπαίτια την ιδιοκτησία και την εκμετάλλευση αυτής από την εξουσία ως το εφαλτήριο του «κακού» για τη μεταμόρφωση των απλών ανθρώπων σε καπιταλιστικά τέρατα. Το μοντέλο κοινωνίας του Ρουσσώ περιλαμβάνει μια κοινωνία μεταξύ φυσικού και σύγχρονου τρόπου ζωής. Να υπάρχει δλδ μέτρο και όριο στον καταναλωτισμό και στην κατοχή γης. Θυμίζει το σωκρατικό «Μέτρον Άριστον», όμως, κανείς πάνω σε αυτή τη Γη δεν αρέσκεται να λειτουργεί με πειθαρχία έναντι των απολαύσεων και των ευκολιών της βιομηχανικής παραγωγής. Ακόμα και οι πιο πειθαρχημένοι απεχθάνονται την πειθαρχία (δες ακόμη και τον κλήρο). Αν υποθέσουμε, λοιπόν, ότι η σύγχρονη πολιτική κυριαρχία οφείλει τη διαφθορά της στην ιδιοκτησία και την επιθυμία για «περισσότερα», θα υπήρχε αντεπιχείρημα να αντικρούσει ότι κάποια άλλη μορφή διαβίωσης θα έφερνε την ευημερία, εξαλείφοντας τον άδικο καταμερισμού του πλούτου; Υπήρξε στο παρελθόν μια κοινωνία που εφάρμοσε την ισότητα με μεγάλη επιτυχία πριν χαθεί στον χρόνο από τη μανία των φυσικών φαινομένων. Το «Τσαταλχογιούκ» ήταν ένας νεολιθικός οικισμός σε μια περιοχή της Μικράς Ασίας, στη σημερινή νότια Τουρκία. Οι αρχαιολόγοι ανακάλυψαν ότι όλοι οι κάτοικοι διέμεναν σε οικίες με πανομοιότυπο αρχιτεκτονικό σχεδιασμό που περιλάμβανε μόνο τον απαραίτητο για επιβίωση εξοπλισμό. Εκτός αυτού οι έρευνες που έγιναν στα σκελετικά ευρήματα έδειξαν ότι όλοι οι κάτοικοι τρέφονταν το ίδιο, δεν είχε κανείς τους έλλειψη ιχνοστοιχείων και βιταμινών, κάτι το οποίο φανερώνει ότι δεν υπήρχαν φτωχοί στην κοινωνία αυτή επειδή το φαγητό μοιραζόταν επί ίσοις όροις. Αν αυτό δεν είναι ένα αισιόδοξο μήνυμα από το παρελθόν για τα γνωρίσματα της φύσης μας, τότε ποιο επιχείρημα θα αποτελούσε ένδειξη ότι μπορούμε να ζήσουμε με ενσυναίσθηση και αποδοτική συνεργασία; 
  Λαμβάνοντας, λοιπόν, υπόψη μου τους συγγραφείς και τους επιστήμονες και νιώθοντας το γλυκό μυκήλιο να δημιουργεί  δίκτυα προσφοράς κάτω από τα πόδια μου, ετοιμάζομαι να αφήσω την απομόνωση και να γυρίσω σε «εκείνους». Υπάρχει το ανθρώπινο δίκτυο αόρατων συναισθημάτων το οποίο με καλεί να συμμετάσχω με οποιοδήποτε τρόπο. Μπορώ να εμπνεύσω ένα νέο παιδί να βρει τον «εαυτό» του, να βοηθήσω μια ηλικιωμένη να διασχίσει τον δρόμο, να ρίξω άπειρους σπόρους αγάπης σε μια καρδιά ως το ανθρώπινο μυκήλιο… Και γνωρίζω πως επιθυμώ διακαώς να δω το χαμόγελο ενός αληθινού φίλου, να αισθανθώ το ζεστό άγγιγμα μιας χειραψίας, την αγκαλιά ενός αγαπημένου μου για να κατέχω επάξια τον τίτλο του Ανθρώπου. Έσκαψα ένα βαθύ λάκκο στην πίσω αυλή του Walden μου κι έθαψα εκεί τον εγωισμό μου, την ανεπάρκειά μου στην άγνοια και την απαίτησή μου για το απόλυτο… Φόρεσα τα παπούτσια μου, έδεσα τα κορδόνια μου, κλείδωσα την καγκελόπορτα κι αν βιαστώ θα προλάβω το τελευταίο πλοίο για τις πολιτείες των Ανθρώπων. Το είδος μου! Το πεπρωμένο μου! 
  Στα 3,8 εκατ. χρόνια του θαύματος της εξέλιξής μας, υπήρξαν τόσοι πολλοί «καλύτεροι» Άγγελοι της Φύσης μας που μας οδήγησαν στο ένδοξο παρόν. Επιστήμονες, δάσκαλοι, ποιητές, λογοτέχνες, φιλόσοφοι, γιατροί, κι απλοί άνθρωποι που μετέδωσαν το φως στους επόμενους. Κάποιοι οραματιστές, όπως ο Λίνκολν, δολοφονήθηκαν για τις ανθρωπιστικές τους ιδέες… Ο λόγος του εμπνέει ακόμα τους σύγχρονους μελετητές και συγγραφείς, όπως τον Πίνκερ, που στηρίζει τη ρομαντική ιδέα ότι η σωτηρία μας επαφίεται στο Ανθρωπιστικό ιδεώδες, το οποίο μεταφέρεται από την καλύτερη εκδοχή των επίγειων Αγγέλων της Φύσης μας, για όσο διαρκέσει η ύπαρξή μας στον Χρόνο… Για όλους αυτούς αξίζει να ζεις και να συνεχίζεις να γράφεις ιστορία στο φως…με αγάπη…

  «Δεν είμαστε εχθροί, αλλά φίλοι… Δεν πρέπει να είμαστε εχθροί! Κι αν το πάθος έγινε υπερβολή, δεν πρέπει να σπάσει τους δεσμούς της αγάπης μας. Οι μυστήριες χορδές της μνήμης της ζωής που εκτείνονται από κάθε πεδίο μάχης και από κάθε τάφο νεκρού φτάνουν σε κάθε ζωντανή καρδιά και γίνονται εστία σε όλη αυτή την απέραντη γη, συνθέτοντας τη χορωδία της Ένωσης. Όταν οι καρδιές αγγιχτούν ξανά, αυτό θα οφείλεται στους καλύτερους Άγγελους της Φύσης μας». 
Αβραάμ Λίνκολν

Θερμή παράκληση : Όσοι αναδημοσιεύετε τις αναρτήσεις μου, παρακαλώ πολύ, να βάζετε το όνομά μου ή την ονομασία του blog, ώστε να μην επαναληφθεί το φαινόμενο που βίωσα πριν από μερικούς μήνες με την οικειοποίηση των κειμένων μου. Ευτυχώς, οι περιπτώσεις αυτές είχαν καλή κατάληξη, καθώς αντιμετωπίστηκαν με ευπρέπεια και κατανόηση. Είναι μεγάλη τιμή και χαρά να αναδημοσιεύετε τα κείμενά μου γιατί καταλαβαίνω ότι σας αρέσουν, όμως, κάθε λέξη που γράφω, βγαίνει από την ψυχή μου και ανήκει σε μένα. Δεν εκφραζόμαστε όλοι με τον ίδιο τρόπο κι αυτό είναι που μας κάνει ξεχωριστούς και μοναδικούς. Τα γραπτά μου και ο τρόπος έκφρασής μου αποτελούν την πνευματική μου ταυτότητα, γι’ αυτό το μόνο που ζητώ, είναι να αναφέρετε την πηγή όσων αναδημοσιεύετε, ως φόρο τιμής για την προσφορά μου στη γραφή. Σας ευχαριστώ, εκ των προτέρων, για την εκτίμηση και για τον σεβασμό! 

Παρασκευή 20 Ιουνίου 2025

Η τέχνη να χάνεις χρόνο με το εφήμερο

«Παν εφήμερον
και το μνημονεύον 
και το μνημονεύομενον»
-Μάρκος Αυρήλιος-

 


  Πριν από λίγο καιρό συνάντησα έναν παιδικό μου φίλο. Είχαμε τόσα πολλά να συζητήσουμε που δεν καταλάβαμε πόσο γρήγορα πέρασε ο χρόνος. Απροσδόκητα κι αθόρυβα κάποια στιγμή με ρώτησε : «Τι θα σε έκανε ευτυχισμένη;» Του απάντησα ότι δεν θα ήθελα να σκέφτομαι… Αφού γέλασε με την ψυχή του, μου είπε πως αυτό θα ήταν αδύνατο να συμβεί. Έπειτα από λίγο ρώτησε ξανά : «Ποιο είναι εκείνο που δεν θέλεις να σκέφτεσαι για να είσαι ευτυχισμένη;» Δεν του απάντησα και κοιτώντας με ευθύβολα στα μάτια είπε : «Πάρε τους δαίμονές σου, κλείδωσέ τους σε ένα χρυσό κλουβί και πέτα το κλειδί στο βαθύτερο σημείο της θάλασσας και τότε σκέψου με καθαρότητα, απαλλαγμένη από προσωπικά δράματα του νου, ποιο είναι εκείνο που δεν θέλεις να σκέφτεσαι». Ενώ άκουγα με προσοχή τα λόγια του οι δαίμονές μου χαχάνιζαν πίσω από την πλάτη μου, βέβαιοι, ότι δεν θα τους φυλάκιζα ποτέ σε κλουβί και μάλιστα χρυσό… Έχουν μάθει ως τώρα να με ακολουθούν ελεύθεροι από δεσμά για να με βασανίζουν όποτε εκείνοι το επιλέξουν. Ναι! Είναι κόκκινοι με τρίαινες, κλασικά δαιμονάκια μιας τυπικής παρανοϊκής προσωπικότητας. 
  Όμως, αυτή η καταραμένη ερώτηση του φίλου μου άρχιζε να με τυραννά περισσότερο από τον συνεχή βασανισμό των προσφιλών μου δαιμόνων. Πώς θα απαντούσα σε αυτή την ερώτηση… «Τι θα ήθελα να μην σκέφτομαι;» Υπάρχουν πολλές σκέψεις που θα ήθελα να τις πετάξω σε μια κιμαδομηχανή να γίνουν ψιλοκομμένη πρωτεΐνη, αλλά πραγματικά ποιο θα ήταν εκείνο που θα επιθυμούσα να μην σκέφτομαι καθόλου… Σε αυτή την ηλικία, με αυτή τη σχετική ωριμότητα, από την αποκτηθείσα με μόχθο εμπειρία, λαμβάνοντας υπόψη τις συγκυρίες που επικρατούν στο περιβάλλον και στην κοινωνία που συμμετέχω και εξελίσσομαι… τι με ενοχλεί περισσότερο; Έπρεπε να του απαντήσω αν και πιο εύκολο θα ήταν να κοπανίσω το κεφάλι μου στον τοίχο… να τελειώνουμε.. Εφόσον, τέτοιες επιλογές αποκλείονταν από το παιχνίδι των ερωτήσεων, όφειλα να σκεφτώ (πάλι) τι διάολο θέλω και τι δεν θέλω να γυρίζει στα γρανάζια των εγκεφαλικών μου κυττάρων. Υπάρχει πάντοτε ο κίνδυνος ο συνομιλητής να μην καταλάβει όσα του εκφράζεις, οπότε για αρχή ήλπιζα να μπορέσει να δεχτεί με κατανόηση το ηχητικό παρανοϊκό κύμα που θα διαπερνούσε τον ακουστικό του πόρο. 
  Αγαπημένε φίλε, θέλεις να μάθεις αυτό που με απασχολεί τον τελευταίο καιρό; Άκου, λοιπόν με υπομονή… Με ενοχλούν παράφορα τα όρια της ανθρώπινης νόησης κι ο τρόπος με τον οποίο χρησιμοποιείται η ικανότητά της από τους συνανθρώπους μου. Όλοι τους αποκτούν εφήμερα μέσα, υλικά ή συναισθηματικά με τη φιλοδοξία να ξεχάσουν το πραγματικό «εφήμερο». Είναι πρωταθλητές στη χρήση εφήμερων μέσων, για να μην έρχονται αντιμέτωποι με τη λύπη που φέρει μαζί της η αλήθεια της εφήμερης ύπαρξής τους. Έχει εξελιχθεί μάλιστα σε τέχνη η δεξιότητα αυτής της αισχρής επίδοσης καταναλωτισμού με επιδίωξη την ευφορία που εμφανίζεται με την απόκτηση άφθονου εφήμερου εξοπλισμού, που δεν σχετίζεται άμεσα με την επιβίωσή τους. Δεν είναι μονάχα η δικαιολογία της πλεονεξίας που μας κάνει να αποζητούμε περισσότερα εξαιτίας της ανασφάλειας μας. Θέλουμε τα «πάντα» για να χορτάσουμε την πείνα της επιβεβαίωσης του εαυτού μας. Να καλύψουμε περίτεχνα το κενό του πραγματικού εφήμερου για να μην σκεφτόμαστε την παρουσία του χρόνου και το τέλος των ημερών μας. Νομίζουμε π.χ πως ένα υπερπολυτελές αμάξι θα ξεγελάσει τη διάθεση του χρόνου και θα μετατρέψει την όψη του εφήμερου σε εισιτήριο διαρκείας. Το ίδιο συμβαίνει και με τους τίτλους που συλλέγουμε για να αισθανθούμε πως εξαφανίσαμε τα όρια του χρόνου με εφήμερα γαλόνια. Από ψυχική αδυναμία, η απώλεια του χρόνου με εφήμερα μέσα, μετατράπηκε σε τέχνη. Καθένας μας πιστεύει πως μπορεί να επιτάξει τον χρόνο και να γράψει επάνω του τη λέξη ευτυχία με πεπερασμένα προϊόντα. 
  Όμως… Τι σημαίνει εφήμερο; Είναι ένας επιθετικός προσδιορισμός του χρόνου. Μια χρονική έννοια προερχόμενη από τη φύση και την κίνησή του. Συνδέεται με κάθε ζωντανή οντότητα, καθώς το βέλος του χρόνου κινείται μόνο προς το μέλλον. Έτσι, εξαιτίας της δύναμης της βαρύτητας ό,τι βρίσκεται πάνω στη Γη έχει κοινό πεπρωμένο τον θάνατο του φυσικού του σώματος. Όλοι μας βαδίζουμε, έχοντας όμοια κατάληξη λόγω των φυσικών νόμων.
 Διάβασα πριν από καιρό ότι σε ένα συνέδριο σύγχρονης φιλοσοφίας ένας μοντέρνος φιλόσοφος απάντησε στην ερώτηση «Τι είναι ευτυχία;» με την πιο σύντομη, απλή και περιεκτική απάντηση που έχει δοθεί στον καιρό μας υπό την έννοια της επιστημονικής ορολογίας. Είπε : «Ευτυχία είναι μόνο η τύχη να επιβιώνεις». Τι στο καλό; Βαρέθηκαν και οι φιλόσοφοι να ψάχνουν το νόημα της ζωής με περίπλοκα ψυχαναλυτικά και βαρύγδουπα στατιστικά; Όμως κοίταξε, φίλε μου, πώς εξέλαβε αυτή τη δήλωση η διαφορετικότητα της ανθρώπινης σκέψης, επειδή βασίζεται πέρα ως πέρα στην υποκειμενικότητα. Οι περισσότεροι (κατά το ελληνικότατο μια ζωή την έχουμε κι αν δεν την γλεντήσουμε…) κατάλαβαν ότι πρέπει πάση θυσία να επιδοθούν σε μια κραιπάλη υλισμού, γλεντιού, σκοινιού και παλουκιού, ώστε να πάρει αξία η «επιβίωσή» τους πάνω σε αυτόν τον πλανήτη, λες και είναι οικόπεδο προς πώληση. Υπάρχουν φυσικά και κάποιοι (λίγοι) οι οποίοι κατανόησαν πως επιβίωση σημαίνει να ζεις για να κερδίζεις χρόνο ασχολούμενος με τη δόμηση της ύπαρξής σου. 
  Χαμένοι στη μετάφραση της υποκειμενικής αντίληψης καταστρέφουμε τον πλανήτη με την υπερβολική παραγωγή «εφήμερων», δημεύουμε τις ανθρώπινες κοινωνίες με τον άδικο καταμερισμό πλούτου, διότι ο ανταγωνισμός μας διψά για περισσότερα, ώστε να προσφέρεται σε τιμή ευκαιρίας η παρηγοριά για τον χαμό του «φυσικού» μας εφήμερου. Κι έτσι σπαταλάμε χρόνο από τον θαυμασμό της σπανιότητας, της μοναδικότητας και της ομορφιάς του αιώνιου. Το πένθος της αποδοχής των ορίων του χρόνου δεν είναι εύκολη υπόθεση, αλλά αυτό δεν μειώνει την ψυχική έγερση της αίσθηση του «είναι». Γιατί θα πρέπει να καταστρέψουμε τα πάντα επειδή θέλουμε να νιώσουμε αιώνιοι; Η κατοχή δεν είναι πιο σημαντική από τη γνώση. Ούτε στον αιώνα των εφήμερων αιώνων δεν αξίζει να σκορπάμε χρόνο για να τρέφουμε τις αυτοκαταστροφικές μας ψευδαισθήσεις. Είναι ένας κύκλος δράσης-θανάτου που οδηγεί στον αφανισμό χωρίς αυτογνωσία και κάθαρση, δίχως επιλογή για δεύτερη ευκαιρία. 
  Πήρα μια ανάσα κι απευθύνθηκα στον φίλο μου : «Λοιπόν, φίλε, αυτή είναι η σκέψη από την οποία πασχίζω ν’ απαλλαγώ. Θέλω να υπάρχω για το αιώνιο τιμώντας το με το χρονικό μου εφήμερο, αλλά δεν θέλω να σκέφτομαι τη λανθασμένη ρότα που έχει πάρει η ανθρωπότητα. Πες μου κι εσύ τι σκέφτεσαι για όσα άκουσες», τον ρώτησα. Και τότε ο φίλος πήρε τη μορφή ενός δαίμονα και γέλασε με τον γνωστό τρόπο που συνηθίζουν οι δαίμονες… Δυνατά κι ειρωνικά… Είχαν ξεφύγει όλοι τους απ’ το κλουβί και χόρευαν τριγύρω μου. 
  Με κορόιδεψαν και φίλος δεν υπήρχε παρά μόνο η μεταμόρφωση ενός δαίμονα σε φιλική παρουσία. Δεν τους έδωσα σημασία μα θυμήθηκα μερικούς στίχους από τον μύθο του Φάουστ που ταίριαξαν με τους δαίμονες και το εφήμερο. Με θλίψη αποδέχτηκα ότι δεν μπορείς να επιλέξεις τις σκέψεις σου. Οι δαίμονες χάρηκαν, γέλασαν και συνέχισαν να με βασανίζουν με τα αιώνια κι ανήλεα μέσα τους… 


ΦΑΟΥΣΤ : «Οι πράξεις μας, όσο και τα πάθη μας

                    μας φράζουνε τον δρόμο της ζωής

                    Στο πιο υψηλό που έχει από νου περάσει

                    στοιχείο πάντα ξενότερο κολλά

                    κι αν τα καλά του κόσμου έχουμε φτάσει

                    πλάνη κι απάτη λεν τα πιο καλά.

                    Όσα αισθήματα θεία μάς δώσαν ζωή,

                    μούδιασαν μες τη γήινη οχλαγωγή


ΜΕΜΦΙΣΤΟΦΕΛΗΣ : Του χρόνου φείδου! Γοργά φεύγει

                                   μα η τάξη μόνο θα σε διδάξει

                                   να κερδίζεις χρόνο.

                                   Το δίκαιο που γεννήθηκε μαζί σου

                                   κανείς ποτέ δεν το ‘χει συλλογή». 

                                                                                                (ΓΚΑΙΤΕ)

Θερμή παράκληση : Όσοι αναδημοσιεύετε τις αναρτήσεις μου, παρακαλώ πολύ, να βάζετε το όνομά μου ή την ονομασία του blog, ώστε να μην επαναληφθεί το φαινόμενο που βίωσα πριν από μερικούς μήνες με την οικειοποίηση των κειμένων μου. Ευτυχώς, οι περιπτώσεις αυτές είχαν καλή κατάληξη, καθώς αντιμετωπίστηκαν με ευπρέπεια και κατανόηση. Είναι μεγάλη τιμή και χαρά να αναδημοσιεύετε τα κείμενά μου γιατί καταλαβαίνω ότι σας αρέσουν, όμως, κάθε λέξη που γράφω, βγαίνει από την ψυχή μου και ανήκει σε μένα. Δεν εκφραζόμαστε όλοι με τον ίδιο τρόπο κι αυτό είναι που μας κάνει ξεχωριστούς και μοναδικούς. Τα γραπτά μου και ο τρόπος έκφρασής μου αποτελούν την πνευματική μου ταυτότητα, γι’ αυτό το μόνο που ζητώ, είναι να αναφέρετε την πηγή όσων αναδημοσιεύετε, ως φόρο τιμής για την προσφορά μου στη γραφή. Σας ευχαριστώ, εκ των προτέρων, για την εκτίμηση και για τον σεβασμό! 

Παρασκευή 14 Μαρτίου 2025

Ανάπηροι δραπέτες

Άκουγα την καρδιά μου να λυγίζει,
να λυγίζει και να κάνει "κράκ"
σα μίσχος λουλουδιού που τόκοβαν
Πρόβαλλα τ' αγκάθια μου,
δεν πρόφθαινα όμως...
Έτσι μ' εξεχώρισαν πάντοτε οι ρίζες μου
έτσι πάλι πάντοτε άρχισε η εξορία μου
στα νησιά των άγονων γραμμών..."
-Υπό διωγμόν-
Στάυρος Βαβούρης
(1925-2008)


  Κυκλοφορούν ανάμεσά μας άνθρωποι που τους καταδιώκουν απόκοσμες σκιές. Υποχθόνια φαντάσματα του ερεβώδους παρελθόντος, όχι σαν εκείνο που επισκέφθηκε τον Σκρουτζ και επιθυμούσε να τον κάνει καλύτερο, μα σκοτεινά στοιχειά κρυμμένα κάτω από μεσαιωνικούς χιτώνες που επιδιώκουν να τους κάνουν χειρότερους και να βυθίσουν στο σκοτάδι κάθε καλό που κρύβουν μέσα τους εκείνοι που δραπέτευσαν. Κρύβονται πίσω από το παραβάν του χρόνου και τους παρακολουθούν. Περιμένουν στωικά με ένα μεμφιστοφελικό μειδιάμα στα χείλη και εμφανίζονται δίχως καμιά προειδοποίηση όταν οι δραπέτες ησυχάζουν τη συνείδησή τους. Φορτωμένοι με τον σκληρό άχθο των αναμνήσεων, κρατούν στα χέρια τους ένα κουτί με χιλιάδες RAM χωρητικότητας του άφθονου κακού τους. Είναι οι δήμιοι των ονειροπόλων, οι καταστολείς της χαράς, οι δαίμονες των άλλων διαστάσεων. 
  Ακόμη κι αν οι φυλακισμένοι καταφέρουν να ξεφύγουν από τα δεσμά τους, να διαφύγουν από κάθε στοιχειωμένο πέπλο και να αντικρίσουν θαύματα γεμίζοντας την ψυχή τους με μεγαλείο, οι σκιές συνεχίζουν την καταδίωξη σαν το γρηγορότερο τσιτάχ της ερήμου. Και οι δραπέτες τρέχουν να γλιτώσουν από την απογοήτευση της μαύρης επαναφοράς, διότι γνωρίζουν ότι έχουν σάπιες ρίζες, μουχλιασμένα θεμέλια και φοβούνται τον γυρισμό στα σκοτεινά δωμάτια της μνήμης τους. Είναι σημαδεμένοι με το στίγμα του στρατοπέδου συγκέντρωσης, θύματα του εγκλεισμού και του εκφοβισμού. Ακρωτηριασμένοι ανάπηροι άκαρδων βασανιστών, ευγνώμονες που σώθηκαν κι ανέβηκαν στο φως. Μετέτρεψαν το μίσος σε αγάπη, έμαθαν να εκφράζουν τα συναισθήματά τους, έδωσαν την ψυχή τους για να γίνει έδεσμα σε αυτούς που την είχαν ανάγκη, μα δε θα αγγίξουν ποτέ την τελειότητα... Οι σκιές πάντοτε καιροφυλακτούν για να τους ρίξουν στο χώμα, να πετσοκόψουν το ηθικό τους, να τους υπενθυμίζουν την πιθανότητα ότι θα επιστρέψουν στο κακό, ότι δε θα ξεφύγουν ποτέ από τη βαθιά οπή της παιδικής τους ηλικίας. Ταξίδεψαν στα αστέρια χωρίς διαστημόπλοιο μα το βαρυτικό πεδίο των τραυμάτων τους, τους παγίδεψε γύρω από τον ορίζοντα μιας παραδοξότητας. Διαγράφουν κυκλικές τροχιές μέχρι οι σκιές να τους φυλακίσουν ξανά εκεί που δεν υπάρχει φως. Μοιάζουν φυσιολογικοί μέχρι να φανεί η αναπηρία τους και να γίνει η αποκάλυψη των αδυναμιών τους στον κόσμο. 
  Ο χειρότερος εφιάλτης όλων όσων μεγάλωσαν στο σκότος κι ονειρεύτηκαν το φως είναι το καταραμένο πισωγύρισμα της μνήμης. Μια σκοτεινή ανάμνηση, μια κακή συμπεριφορά, ένα ξέσπασμα, μια δίνη ανεξήγητων σκέψεων, ένα μοιραίο "κλικ" και το σκοτάδι σκεπάζει πάλι τον δραπέτη. Καταδικασμένος να παλεύει με τις αναπηρίες του σε κάθε κάλεσμα του άρχοντα των σκουληκιών. Δεσμώτης του εαυτού του στηρίζεται στα δεκανίκια του και ξεκλειδώνει πάλι τη θύρα προς την ελευθερία. Θα συνεχίσει να υπάρχει και να τρέχει μέχρι να γίνει σκόνη το κακό με τον θάνατό του. Είναι το θήραμα στο κυνήγι των σκιών, ο ανάπηρος πολέμου μιας ανήθικης μάχης, το παιδί του δρόμου, ο ναυαγός στη θάλασσα της συναισθηματικής αδιαφορίας, ο φιλοξενούμενος στη Χώρα του Ποτέ, ο καταραμένος ποιητής της άδοξης μοίρας του, ο ασήμαντος κρίκος μιας κληρονομικής αλυσίδας, η μοναχική ψυχή στα στόματα των λύκων.
  Κι όμως... έτοιμος για μια νέα καταδίωξη, ώστε να μη νικήσει ποτέ το σκοτάδι...

*Για εκείνους που δραπέτευσαν και τρέχουν ακόμη μακριά από τις παγίδες που στήνει περίτεχνα το σκότος κάτω από τα πόδια τους... Run for your soul...

Θερμή παράκληση : Όσοι αναδημοσιεύετε τις αναρτήσεις μου, παρακαλώ πολύ, να βάζετε το όνομά μου ή την ονομασία του blog, ώστε να μην επαναληφθεί το φαινόμενο που βίωσα πριν από μερικούς μήνες με την οικειοποίηση των κειμένων μου. Ευτυχώς, οι περιπτώσεις αυτές είχαν καλή κατάληξη, καθώς αντιμετωπίστηκαν με ευπρέπεια και κατανόηση. Είναι μεγάλη τιμή και χαρά να αναδημοσιεύετε τα κείμενά μου γιατί καταλαβαίνω ότι σας αρέσουν, όμως, κάθε λέξη που γράφω, βγαίνει από την ψυχή μου και ανήκει σε μένα. Δεν εκφραζόμαστε όλοι με τον ίδιο τρόπο κι αυτό είναι που μας κάνει ξεχωριστούς και μοναδικούς. Τα γραπτά μου και ο τρόπος έκφρασής μου αποτελούν την πνευματική μου ταυτότητα, γι’ αυτό το μόνο που ζητώ, είναι να αναφέρετε την πηγή όσων αναδημοσιεύετε, ως φόρο τιμής για την προσφορά μου στη γραφή. Σας ευχαριστώ, εκ των προτέρων, για την εκτίμηση και για τον σεβασμό!




Τετάρτη 18 Δεκεμβρίου 2024

Προσμένοντας στο σκότος το φως της καλοσύνης

 


Χριστούγεννα

Και με πατεί κάθε αγριμιού και κάθε ανθρώπου
φτέρνα,
κ’ είμαι μια χώρα και το φως με λούζει
και η δροσιά,
σμίγουν αταίριαστες φωνές απάνου μου η ταβέρνα
πλάι πλάι κ’ η εκκλησιά
Είδωλα, δαίμονες, ξωθιές, φαντάσματα, σκυλιά,
της νύχτας μέσα μου ο λαός κυλιέται και κουνιέται
και μέσα στη χιλιόδιπλη καρδιά μου μια σπηλιά
και ένας Χριστός γεννιέται.

Κωστής Παλαμάς
(1859-1943)
Ποιητική συλλογή «Δειλοί και Σκληροί στίχοι» (1928)

Καλές γιορτές με αγάπη και γαλήνη!
Να είναι ευτυχές το νέο έτος, 2025!


Σάββατο 7 Δεκεμβρίου 2024

Δευτέρα 2 Δεκεμβρίου 2024

Συνέντευξη και κριτική για το βιβλίο «Υποθάλαμος»

 Ήταν μεγάλη τιμή και χαρά για μένα να προσκληθώ για συνέντευξη και να απαντήσω τις ερωτήσεις του θεατρικού συγγραφέα Κωνσταντίνου Ιωακειμίδη. Η φιλοξενία στην καλλιτεχνική ιστοσελίδα του ήταν μια όμορφη και ζεστή εμπειρία. 

Επίσης, τον ευχαριστώ από καρδιάς για την υπέροχη κριτική. Το ταπεινό βιβλιαράκι μου τράβηξε την προσοχή και η ζεστή καρδιά του εξωφύλλου του χαίρεται διπλά… 

Συνέντευξη:

http://methismenesistories.blogspot.com/2024/11/blog-post_27.html?m=1

Κριτική:

http://methismenesistories.blogspot.com/2024/11/blog-post_77.html



Τρίτη 12 Νοεμβρίου 2024

Χειμερινό ηλιοστάσιο



Το παιδί του σιωπηλού χειμώνα


Σιωπηρά βήματα πάνω στο χιόνι
ο άνεμος διώχνει τα χνάρια της γης
του ψύχους, της θλίψης το γυάλινο πιόνι
βαδίζει στο ρίγος της κρύας αυγής

Γυμνό κλωναράκι χωρίς αλκυόνη
κρυστάλλινο άλγος το φως της ψυχής
τα χείλη σκεπάζει μια άσπρη σινδόνη
οι κρύες ανάσες πηγές μιας ευχής

Παιδί της σιωπής, του άδειου χειμώνα
λευκή οπτασία ερεβώδους οργής
ψάξε τις νύχτες σε κάθε λειμώνα
τα έρημα ίχνη της θείας στοργής

Του πόνου ο πάγος, καθρέπτης πληγής
Παιδί του χειμώνα, βοή της σιγής…


Ελένη Ψαρρά

Θερμή παράκληση : Όσοι αναδημοσιεύετε τις αναρτήσεις μου, παρακαλώ πολύ, να βάζετε το όνομά μου ή την ονομασία του blog, ώστε να μην επαναληφθεί το φαινόμενο που βίωσα πριν από έναν χρόνο, με την οικειοποίηση των κειμένων μου. Ευτυχώς, οι περιπτώσεις αυτές είχαν καλή κατάληξη, καθώς αντιμετωπίστηκαν με ευπρέπεια και κατανόηση. Είναι μεγάλη τιμή και χαρά μου να αναδημοσιεύετε τα κείμενά μου, γιατί καταλαβαίνω ότι σας αρέσουν, όμως, κάθε λέξη που γράφω, βγαίνει από την ψυχή μου και ανήκει σε μένα. Δεν εκφραζόμαστε όλοι με τον ίδιο τρόπο κι αυτό μας κάνει ξεχωριστούς και μοναδικούς. Τα γραπτά μου και ο τρόπος έκφρασής μου αποτελούν την πνευματική μου ταυτότητα, γι’ αυτό το μόνο που ζητώ, είναι να αναφέρετε την πηγή όσων αναδημοσιεύετε, ως φόρο τιμής για την προσφορά μου στη γραφή. Σας ευχαριστώ, εκ των προτέρων, για την εκτίμηση και για τον σεβασμό! 


Τετάρτη 17 Απριλίου 2024

Αναβάτης Δαναΐδος




Στα λιβάδια της αιώνιας δόξας του φωτός
εαρινός αχός γητεύει τις αισθήσεις του ωτός.
Στα φύλλα στάζουν οι χυμοί λευκοντυμένων κρίνων,
δροσοσταλίδες μέθης και χαράς, απόσταγμα των οίνων

Σμήνος βασιλικής γενιάς στα άνθη ξεπεζεύει
των Δαναΐδων η κυρά τη γύρη να μαζεύει
Στο μίσχο της αμυγδαλιάς το πορφυρό της χάδι
όλοι οι βλαστοί γυρεύουνε να ‘χουνε κοκκινάδι

Κι όπως σηκώνει τα φτερά και πτήση ετοιμάζει
ο νους μου ιππέας γίνεται κι ευθύς τηνε δαμάζει
Τους χλοερούς ορίζοντες τρυγά, στα ύψη αρμενίζει
με χάρη απ’ τα ουράνια τη φύση ατενίζει

Κι όταν το σκότος φαίνεται κι ο οίστρος γαληνεύει
τη μοίρα της βασίλισσας κανείς πια δεν παινεύει
Θυσία, η γλυκιά ζωή θα γίνει για την πλάση
πασχαλινή μας θύμηση κι ονειρική μας στάση

Ελένη Ψαρρά
ΚΑΛΟ ΠΑΣΧΑ


Θερμή παράκληση : Όσοι αναδημοσιεύετε τις αναρτήσεις μου, παρακαλώ πολύ, να βάζετε το όνομά μου ή την ονομασία του blog, ώστε να μην επαναληφθεί το φαινόμενο που βίωσα πριν από έναν χρόνο, με την οικειοποίηση των κειμένων μου. Ευτυχώς, οι περιπτώσεις αυτές είχαν καλή κατάληξη, καθώς αντιμετωπίστηκαν με ευπρέπεια και κατανόηση. Είναι μεγάλη τιμή και χαρά μου να αναδημοσιεύετε τα κείμενά μου, γιατί καταλαβαίνω ότι σας αρέσουν, όμως, κάθε λέξη που γράφω, βγαίνει από την ψυχή μου και ανήκει σε μένα. Δεν εκφραζόμαστε όλοι με τον ίδιο τρόπο κι αυτό μας κάνει ξεχωριστούς και μοναδικούς. Τα γραπτά μου και ο τρόπος έκφρασής μου αποτελούν την πνευματική μου ταυτότητα, γι’ αυτό το μόνο που ζητώ, είναι να αναφέρετε την πηγή όσων αναδημοσιεύετε, ως φόρο τιμής για την προσφορά μου στη γραφή. Σας ευχαριστώ, εκ των προτέρων, για την εκτίμηση και για τον σεβασμό! 


Σάββατο 4 Νοεμβρίου 2023

Άφησε ένα φως…

Αφιερωμένο σε εκείνους που διδάσκουν κολύμβηση σε μικρά παιδια… Τόσο γλυκιά εμπειρία… 


 

Σάββατο 8 Ιουλίου 2023

Προστελάτορας

"Στον καθρέφτη της ήρεμης θάλασσας,
τι βλέπεις;
Βλέπω τον εαυτό μου κι εσένα
Βλέπω θλίψη και πόνο
Δέος και αγάπη
Θα μπορούσα να κοιτάζω για πάντα
το έσοπτρο που αντανακλά την ψυχή μας".
Έσοπτρο-Ευσταθία Τσιγκάνου





  Αλήθεια, πώς θα ήταν η ζωή μας δίχως συναισθήματα; Όλη η ανθρώπινη ιστορία είναι ποτισμένη από συναισθηματικές επιλογές. Οργή, ακατανίκητο πάθος, φθόνος, θλίψη, έρωτας, αγάπη, ευχαρίστηση κινούν τα νήματα του συναισθηματικού Εγώ μας. Παραδινόμαστε σε αυτά και προκύπτει το ερώτημα αν όντως έχουμε τον έλεγχο της ζωής μας σαν έλλογα όντα, που τόσο πολύ μας αρέσει να αυτοχαρακτηριζόμαστε. Χωρίς συναίσθημα η ζωή θα ήταν εύκολη αλλά δεν θα ήταν ανθρώπινη για τον "εμφρονα" Homo. 
  Άραγε το ανθρώπινο γένος είναι καταδικασμένο να υφίσταται εσαεί τα πάθη της φύσης του; Είμαστε έρμαια της υπόφυσης του υποθάλαμου και του ορμονικού μας συστήματος που μας ωθούν σε ακατανόμαστες πράξεις; Θύματα των ψευδαισθήσεων και των δογμάτων μας; Έχουμε πράγματι την ελεύθερη βούληση και τη δύναμη να αλλάζουμε τη μοίρα μας με τις επιλογές μας ή είμαστε υποκινούμενα πιόνια της ιστορίας και των συνηθειών που δημιουργήσαμε κατά τον λιγοστό χρόνο που υπάρχουμε στη Γη; Σαν προγραμματισμένα όντα από την κληρονομική εγγραφή των προγόνων μας, πιστεύουμε στις ίδιες κακές αξίες, στις ίδιες δεισιδαιμονίες, στα ίδια στερεότυπα, στα ίδια σκληρά καθεστώτα που προδιαγράφουν έναν αέναο κύκλο καταλήγοντας στο αδιέξοδο του σκοταδισμού. Ακόμη και τα καλά συναισθήματα γίνονται υποχείρια των εγωιστικών τάσεών μας, καθώς παρερμηνεύονται και χρησιμοποιούνται για να ικανοποιήσουν τα πάθη μας. Παραδινόμαστε στο αίσθημα της ψευδούς κυριαρχίας, χωρίς να ψάχνουμε το έλεος και τις ανιδιοτελείς πράξεις σαν το σωτήριο πλοηγό που θα μας βγάλει από την ομίχλη του συναισθηματικού χαμού. 
  Ζηλεύω την τεχνητή νοημοσύνη. Λίγοι αλγόριθμοι και μερικοί τόνοι πληροφορίας δημιουργούν το alter ego μας με τη διαφορά ότι οι μηχανές δεν έχουν συνείδηση των πράξεών τους και δεν νιώθουν συναισθήματα. Δίχως δεσμούς αγάπης, μίσους, φθόνου και πλεονεξίας προγραμματίζονται να είναι ελεύθερα από πάθη, κακίες και ντροπή. Μια άψυχη ψηφιακή οντότητα δεν μπορεί να ξεχωρίσει το καλό από το κακό, την αμαρτία από την αξιοπρέπεια παρά μόνο αναπαράγει ό,τι έχει διδαχτεί από τα δεδομένα που το τάισαν. Δεν μπορώ να πω με σιγουριά αν η βούληση είναι προσόν ή αν είναι κατάρα, όταν δεν χρησιμοποιείται ορθά. Κάποιοι ιστορικοί έγραψαν ότι για όλα τα κακά ευθύνεται η κατοχύρωση της ιδιοκτησίας και το πλεόνασμα τροφής στην εποχή της αγροτικής επανάστασης. Τότε οι άνθρωποι είδαν ότι μπορούν να παράγουν πλεονάσματα και οι ικανότεροι χρίστηκαν αρχηγοί με αποτέλεμα να θέλουν τη μερίδα του λέοντος. Περισσότερη τροφή και πιο πολλές ιδιοκτησίες, γνώριμο χαρακτηριστικό όλων των ηγετών και κυβερνώντων μέχρι τη σημερινή εποχή, μεταμορφώνοντάς μας σε κατσαρίδες που μαζεύουν τα ψίχουλά και κατατρώγονται μεταξύ τους στον αγώνα της επιβίωσης. Ο Κάφκα είναι τόσο επίκαιρος όσο ποτέ με το διήγημα που περιγράφει τη μεταμόρφωση στο απεχθές αυτό έντομο. Θα μπορούσε να ανατείλει μονάχα μια ελπίδα πάνω από τη βουνοκορφή των τόσων αμαρτημάτων του σώματος και της ψυχής. Η ικανότητα να μην κρατάμε άλλο την αγάπη μας κρυμμένη. Να απελευθερώσουμε το μοναδικό ανθρώπινο συναίσθημα, το οποίο θα μας σώσει από την ρουφήχτρα της ντροπής. 
  Για να διατηρήσω όση σωφροσύνη μού έχει απομείνει, βάζω στο dvd την πρώτη ταινία Superman. Γυρίστηκε δύο χρόνια μετά τη γέννησή μου. Μηνύματα από μιαν άλλη εποχή. Ο ήρωας από τον πλανήτη Κρύπτον, αν και έχει την ευκαιρία να γίνει τύραννος και να εξουσιάσει το ανθρώπινο γένος με τις εξωγήινες δυνάμεις του, επιλέγει να αγαπήσει τους ανθρώπους με όλες τις αδυναμίες που πηγάζουν από τη φύση τους, διαλέγοντας να τους διασώζει κάθε φορά που κινδυνεύουν με αφανισμό. Τι παρηγοριά αυτή η αίσθηση του ανώτερου καλού...
  Γιατί να μην κοιτάξουμε κι εμείς μέσα στο δικό μας έσοπτρο και να αποφασίσουμε να απελευθερώσουμε την υπερδύναμή μας. Τον οδηγό που θα εξευμενίσει το κοπάδι των παθών μας. Την αγνή, ανυπολόγιστη, ιαματική πηγή που κρύβεται μέσα μας. Τον προστελάτορα όλων των συναισθημάτων. Την Αγάπη! Το μόνο συναίσθημα που αξιώνει την ανθρώπινη ταυτότητα. Κάθε βράδυ ονειρεύομαι να ξυπνήσω σε έναν νέο κόσμο. Να απελευθερωθώ από το σκοτάδι που στέριωσε μέσα μου και θυμίζει τα μαύρα πλήκτρα ενός πένθιμου πιάνου... 

Προστελάτορας : Το ζώο που ηγείται του κοπαδιού
Έσοπτρο: Ο καθρέφτης 


Θερμή παράκληση : Όσοι αναδημοσιεύετε τις αναρτήσεις μου, παρακαλώ πολύ, να βάζετε το όνομά μου ή την ονομασία του blog, ώστε να μην επαναληφθεί το φαινόμενο που βίωσα πριν από έναν χρόνο, με την οικειοποίηση των κειμένων μου. Ευτυχώς, οι περιπτώσεις αυτές είχαν καλή κατάληξη, καθώς αντιμετωπίστηκαν με ευπρέπεια και κατανόηση. Είναι μεγάλη τιμή και χαρά μου να αναδημοσιεύετε τα κείμενά μου, γιατί καταλαβαίνω ότι σας αρέσουν, όμως, κάθε λέξη που γράφω, βγαίνει από την ψυχή μου και ανήκει σε μένα. Δεν εκφραζόμαστε όλοι με τον ίδιο τρόπο κι αυτό μας κάνει ξεχωριστούς και μοναδικούς. Τα γραπτά μου και ο τρόπος έκφρασής μου αποτελούν την πνευματική μου ταυτότητα, γι’ αυτό το μόνο που ζητώ, είναι να αναφέρετε την πηγή όσων αναδημοσιεύετε, ως φόρο τιμής για την προσφορά μου στη γραφή. Σας ευχαριστώ, εκ των προτέρων, για την εκτίμηση και για τον σεβασμό! 

Τρίτη 16 Μαΐου 2023

Εύα

"Η Εύα ταξιδεύει μακριά,
ονειρεύεται τον κόσμο...
Το καλό που κρύβει μέσα της
μοιάζει με λιβάδι από ηλιοτρόπια".



  Το 1987 έλαβε χώρα μια παγκόσμια μελέτη για το ανθρώπινο μιτοχονδριακό DNA (mtDNA). Σύμφωνα με αυτή, όλο το ανθρώπινο mtDNA προέρχεται από μια γυναίκα, που έζησε πριν από 200.000 χρόνια. Όλοι οι σημερινοί άνθρωποι είναι απόγονοι αυτής της γυναίκας. Η μιτοχονδριακή Εύα, όπως την αποκαλούνν οι ερευνητές, έζησε στην Αφρική, πριν ακόμα οι πρώτοι άνθρωποι μεταναστεύσουν στην Ευρώπη και την Ασία. Η γραμμή αίματος εκείνης της γυναίκας φτάνει σε εμάς σήμερα και συνεχίζεται από εμάς με την αναπαραγωγή κάθε θηλυκής απογόνου. Μια ανθρωπολογική και γονιδιακή κληρονομιά χιλιάδων ετών κατοικεί στα κύτταρα μας, καθώς η κοινή πρόγονή μας σχετίζεται με το συμπεριφορικό μοτίβο όλων των μετέπειτα  γυναικών.  Η πρώτη μας μητέρα, η αρχή της γέννησης του ανθρώπινου είδους στον πλανήτη Γη αφορά κάθε σύγχρονη γυναίκα. 
  Δεν ξέρω αν ήταν εκείνη που το έσκασε μαζί με τον Αδάμ της από τον κήπο της Εδέμ κι αν το λαχταριστό κόκκινο μήλο ήταν η θύρα προς την ελεύθερη ζωή, αλλά όποια κι αν ήταν η αφορμή για την απαρχή της ζωής, η γονιδιακή Εύα ήταν η αιτία για να υπάρχουμε εμείς σήμερα. Νιώθω πως ό,τι γνωρίζω κι υπάρχει μέσα μου, εκβάλλεται σαν ποταμός από τη γυναικεία μου φύση, χάρη σε εκείνη. Αν το προπατορικό αμάρτημα κατέληξε στην ευλογία του "αυξάνεσθε και πληθύνεσθε και γεμίσατε την Γην", σίγουρα έχει ένα σοβαρότατο τίμημα. Αν ο μόχθος είναι η τιμωρία της γυναίκας κι αν στο DNA μας είναι γραμμένη η καταδίκη της πρώτης Εύας, παρατηρώ συνεχώς τις συνέπειες αυτής της ετυμηγορίας ολόγυρά μου. Βιώνω την παρακαταθήκη της μητέρας μας. Όπως εκείνη κράτησε στους ώμους της ολόκληρη την ανθρωπότητα, έτσι και η σημερινή γυναίκα βαστά στην πλάτη της, σαν Άτλαντας, μια δύσκολη συνθήκη: Το μέλλον των απογόνων της... Στη σκληρή ρωμαϊκή αρένα της σύγχρονης επιβίωσης, όπου όλοι μας γινόμαστε κρέας για τους λύκους, μοναδική ελπίδα είναι η Εύα της κάθε οικογένειας που πασχίζει για την ευημερία των παιδιών της. Ακόμη κι όταν οι άνθρωποι φτάσουν στους μακρινούς γαλαξίες του Σύμπαντος, η ανθρώπινη ιστορία θα είναι γραμμένη από τις θυσίες των γυναικών της κάθε εποχής. Η παρεξηγημένη κι ανεκτίμητη γυναικεία φύση υφίσταται καθημερινά την ανισότητα, την αγνωμοσύνη και τον αφορισμό όλων των Αδάμ της Γης. Εκείνη όμως, προσφέρει την ανεξάντλητη αγάπη της ως αντάλλαγμα στο άδικο κατεστημένο. Ο καρπός της είναι συνυφασμένος με την ευθύνη του θαύματος της Γένεσης. Κι αν ο πόνος φωλιάζει κάτω από τα μητρικά της στήθη και η ψυχή της κυοφορεί αμέτρητες πληγές, η πρώτη Εύα φανερώνεται μπροστά μας σαν από μηχανής μητέρα για να μας δώσει δύναμη κι έτσι τα 200.000 χρόνια γίνονται μεμιάς γλυκοί κυματισμοί στη θάλασσα του χρόνου. 
  Η ύπαρξη των γυναικών στη Γη δεν συμβολίζει την αέναη τιμωρία, όπως υποστήριζαν παλαιότερα τα πατριαρχικά κυρήγματα, αλλά αποτελεί τιμητική διάκριση για τη δημιουργία του νοήμονος γένους. Η έξοδος από την Εδέμ δεν ήταν αμαρτία, ήταν συνειδητή επιλογή. Κάθε μέρα θυσιάζουμε τον Παράδεισο για την τρυφερή αγκαλιά των παιδιών μας. 
  Εις τους αιώνες των αιώνων, η αρχή του Κόσμου επαφίεται στη γυναίκα.
  Για την Εύα... και τη χαμένη γαλήνη της Εδέμ...

Σημείωση : Ο πίνακας ονομάζεται “At sunset” (1907) και είναι έργο του Δανού ζωγράφου

Hans Ole Brasen (1849-1930). 



Θερμή παράκληση : Όσοι αναδημοσιεύετε τις αναρτήσεις μου, παρακαλώ πολύ, να βάζετε το όνομά μου ή την ονομασία του blog, ώστε να μην επαναληφθεί το φαινόμενο που βίωσα πριν από έναν χρόνο, με την οικειοποίηση των κειμένων μου. Ευτυχώς, οι περιπτώσεις αυτές είχαν καλή κατάληξη, καθώς αντιμετωπίστηκαν με ευπρέπεια και κατανόηση. Είναι μεγάλη τιμή και χαρά μου να αναδημοσιεύετε τα κείμενά μου, γιατί καταλαβαίνω ότι σας αρέσουν, όμως, κάθε λέξη που γράφω, βγαίνει από την ψυχή μου και ανήκει σε μένα. Δεν εκφραζόμαστε όλοι με τον ίδιο τρόπο κι αυτό μας κάνει ξεχωριστούς και μοναδικούς. Τα γραπτά μου και ο τρόπος έκφρασής μου αποτελούν την πνευματική μου ταυτότητα, γι’ αυτό το μόνο που ζητώ, είναι να αναφέρετε την πηγή όσων αναδημοσιεύετε, ως φόρο τιμής για την προσφορά μου στη γραφή. Σας ευχαριστώ, εκ των προτέρων, για την εκτίμηση και για τον σεβασμό! 


Δευτέρα 10 Απριλίου 2023

Επιστάτης Νους

«Έλα να ζήσουμε μαζί
τον επαναπροσδιορισμό των λέξεων.
Να αγγίξουμε την αλληλεγγύη,
την αγνότητα, το δίκιο.
Να χαϊδέψουμε με θάρρος το αύριο
που ονειρευόμαστε από χρόνους.
Έλα να ρουφήξουμε μαζί το νέκταρ 
της άνοιξης που ανατέλλει.
Να ψιθυρίσουμε την αγάπη και να
απλώσουμε τα φτερά της.
Κι αν μας βρει η νύχτα,
σφιχτά να αγκαλιαστούμε
και να ευχηθούμε στο αύριο
να ανατείλει ένας άλλος κόσμος!
Εκεί που αδερφός είναι Άνθρωπος
και Ελπίδα είναι το παιδί…»
Ο αδερφός-Βαγγελιώ Καρακατσάνη


Καθώς παρατηρώ τον κόσμο γύρω μου, αντιλαμβάνομαι ότι το μεγαλύτερο ελάττωμά μας είναι η υποκειμενικότητα των σκέψεών μας, οι οποίες κατ’ επέκταση προσδιορίζουν τις επιλογές μας. Δεν σκεπτόμαστε όλοι με τον ίδιο τρόπο, δεν ζούμε όμοιες ζωές κι αυτό έχει ως αποτέλεσμα να ερχόμαστε σε σύγκρουση με τους γύρω μας, αλλά και με τον πολυσχιδή και ευρηματικό εαυτό μας. 
  Οι επιστήμονες-ερευνητές της ψυχής έχουν ορίσει έναν συσχετισμό που αφορά τρεις μυστικές οντότητες που συγκρούονται συνεχώς μέσα σε κάθε άνθρωπο. Το Εγώ, το Υπερεγώ και το Αυτό. Το Υπερεγώ αγωνίζεται να εξελιχθεί στον καλύτερο εαυτό, το Αυτό μας τραβά να ενδώσουμε στις ηδονές και στην πονηρία, ενώ το Εγώ ταλαντεύεται ανάμεσα σε αυτές τις δύο αντίθετες εκδοχές του. Άλλωστε, διανύουμε τον Αιώνα του Εαυτού. Είναι, σαφώς, η πιο χαρακτηριστική εποχή για να παρατηρήσει κανείς ότι το Αυτό κυριαρχεί σε όλες τις μορφές κοινωνικής έκφρασης και εκδήλωσης. Δεν είναι τολμηρό να καταγγείλουμε ότι οι σημερινοί άνθρωποι αποτραβιούνται από το ηθικό χρέος και αφιερώνονται στην αναζήτηση της εφήμερης ικανοποίησης για να σκεπάσουν το μεταμοντέρνο φαινόμενο της απουσίας νοήματος. Αυτό το αδηφάγο κενό, το οποίο μας ξεγελά και μας απομακρύνει από τον αληθινό μας σκοπό. Το Αυτό έχει γίνει ο αφέντης του Εγώ και αφανίζει συστηματικά κάθε αξία που πρεσβεύει το άμοιρο Υπερεγώ. Κανείς δεν σκέπτεται τη Διάρκεια που αποφέρουν οι καλές πράξεις, κανείς δεν νοιάζεται για την πνευματική ανάταση ενός ανώτερου Εαυτού. 
  Ο ατομικισμός που κυβερνά τους πολιτισμούς της Γης μάς υποχρεώνει στον άνευ σημασίας, ασύστολο καταναλωτισμό, αφήνοντας  το σκληρό του αποτύπωμα πάνω στον φυσικό κόσμο. Η κλιματική αλλαγή, η ρύπανση του περιβάλλοντος, η οξίνιση των ωκεανών και ο πρώιμος αφανισμός των ειδών μαρτυρά την εικόνα του μοντέρνου τρόπου ζωής. Χωρίς καθοδήγηση από έναν Επιστάτη Νου, δίχως αίσθημα ευθύνης για τον μελλοντικό κόσμο που ανατέλλει άγουρος μπροστά μας, γινόμαστε τα θύματα των μεγάλων συμφερόντων που χειρίζονται το πρόδηλο, αδύναμο Εγώ μας. Δίχως ενδιαφέρον για τον αδελφό μας, με μοναδικό σκοπό την ατομική βιομέριμνα, αλλάζουμε τον κόσμο και τη βιόσφαιρα σε μια πρωτόγνωρη κατάσταση. Όταν θα ζούμε ατελείωτους χειμώνες και θα ονειρευόμαστε την άνοιξη, ίσως τότε να ανέλθει στην επιφάνεια το Υπερεγώ μας. Άραγε, πόσο δύσκολο είναι να αρχίσουμε να σκεπτόμαστε αντικειμενικά, ορίζοντας μια πραγματικότητα στην οποία θα ευημερήσει το σύνολο; Εξωπραγματικό φαντάζει, μα όχι ακατόρθωτο! Όταν ο αφανισμός χτυπήσει την πόρτα μας, το ηδονικό Αυτό θα κρυφτεί με τρόμο στη σκιά των πεπραγμένων. Όταν τα πόδια μας βρεθούν μια ανάσα από το χείλος του γκρεμού, ας μην είναι αργά για τον πλανήτη και την ανθρωπότητα… Δεν αρκεί να αλλάξεις Εαυτό αν έχει παρέλθει ο χρόνος κι η ελπίδα για αλλαγή. 
  Προς αναζήτηση και ανάσταση του θαυμαστού εντός μας, εκείνου που θα πατάξει τον ατομικισμό του Αυτού και θα αναδείξει το Υπερεγώ της ύπαρξής μας. Πίστη, εγκράτεια, ταπεινότητα και θάρρος ψυχής ο προσωπικός μας σταυρός, μέχρι η αντικειμενική προσέγγιση να γίνει Αρετή μας! Να γεννηθεί ο θείος Επιστάτης Νους για κάθε Εαυτό…

Καλή Ανάσταση! Καλό Πάσχα!


Θερμή παράκληση : Όσοι αναδημοσιεύετε τις αναρτήσεις μου, παρακαλώ πολύ, να βάζετε το όνομά μου ή την ονομασία του blog, ώστε να μην επαναληφθεί το φαινόμενο που βίωσα πριν από μερικούς μήνες με την οικειοποίηση των κειμένων μου. Ευτυχώς, οι περιπτώσεις αυτές είχαν καλή κατάληξη, καθώς αντιμετωπίστηκαν με ευπρέπεια και κατανόηση. Είναι μεγάλη τιμή και χαρά να αναδημοσιεύετε τα κείμενά μου γιατί καταλαβαίνω ότι σας αρέσουν, όμως, κάθε λέξη που γράφω, βγαίνει από την ψυχή μου και ανήκει σε μένα. Δεν εκφραζόμαστε όλοι με τον ίδιο τρόπο κι αυτό είναι που μας κάνει ξεχωριστούς και μοναδικούς. Τα γραπτά μου και ο τρόπος έκφρασής μου αποτελούν την πνευματική μου ταυτότητα, γι’ αυτό το μόνο που ζητώ, είναι να αναφέρετε την πηγή όσων αναδημοσιεύετε, ως φόρο τιμής για την προσφορά μου στη γραφή. Σας ευχαριστώ, εκ των προτέρων, για την εκτίμηση και για τον σεβασμό! 

Τετάρτη 28 Δεκεμβρίου 2022

Επτά νύχτες με τους λύκους

«Ναι, μόνο στη σιωπή υπάρχεις
και μόνον απ’ την ίδια σου σιωπή
το λάλον ύδωρ αναβλύζει εντός σου
Κι αυτό το φέγγος που σε περιβάλλει
που μέσα του ενοικείς και κυοφορείσαι
θαρρώ σιωπής εμφάνεια είναι.
Κι ο τόπος σου,
είναι τόπος όπου σμίγουν
ζόφος και φως
κι εσύ,
με φως και ζόφο
πλάθεσαι και κυριαρχείς».

-Μόνο στη σιωπή σου υπάρχεις-
Ορέστης Αλεξάκης (1931-2015)


Χειμώνας. Είμαι στο σπίτι στο βουνό. Μόλις άναψα το τζάκι κι ο καπνός ελευθερώθηκε από τη στέγη. Μύρισε ξύλο και η στάχτη κόλλησε στα ρούχα και στο δέρμα μου. Στον ουρανό φάνηκαν τα πρώτα φώτα. Όταν δεν έχει συννεφιά επάνω από το κεφάλι μου γυρίζουν σαν δείκτες ρολογιού οι αστερισμοί του χειμώνα. Ο αστερισμός του Ωρίωνα παρέα με τα πιο λαμπρά αστέρια, τον Σείριο και τον Αλντεμπαράν και πιο ψηλά το κόκκινο χρώμα του πλανήτη Άρη να φέγγει την ύπαρξή του, με την υπόσχεση ότι κάποτε θα υποδεχτεί στο χώμα του το ανθρώπινο είδος. Νυχτερινό κέντημα το έναστρο στερέωμα! Λες και μου δόθηκε σαν δώρο για την παραμονή μου στη φύση. Μου αρέσει να ακούω τη μουσική της σιωπής. Τους ήχους της νύχτας σαν εκείνους που περιγράφει ο Χένρι Θόρω στο ημερολόγιο του, το Γουόλντεν. Στη μοναξιά βρίσκεις το ζόφο και το φως σου, γράφει ο ποιητής. Στη σιωπή μαθαίνεις τον εαυτό σου, λένε οι ψυχολόγοι. Απελευθερώνεται κάθε σκέψη, κάθε βάσανο και σε ελαφρύνει η ευλογημένη απλότητα. 
Οι γάτες κοιμούνται ήσυχες στη ζεστασιά της φωτιάς. Το κρύο έξω δυναμώνει κι ο βοριάς ζηλεύει τη θαλπωρή μου και προσπαθεί να τρυπώσει από τα παραθυρόφυλλα. Είναι μεσάνυχτα όταν ακούω αλυχτίσματα. Κοιτάζω από το τζάμι και βλέπω δυο γυαλιστερά μάτια να εξερευνούν τον χώρο μου. Ένας τεράστιος λύκος κατέβηκε από την κορυφή του βουνού να ψάξει για τροφή. Όσο εγώ χαίρομαι τη γαλήνη, εκείνος αγωνίζεται να επιβιώσει. Τον κοιτάζω ίσια στα μάτια και μαγεύομαι από την άγρια ομορφιά του. Είναι ψηλός και το γκρίζο τρίχωμά του κρύβει το πρόσωπό του. Αισθάνομαι τη δύναμή του επάνω μου. Δε τον φοβάμαι, τον θαυμάζω. Ήρθε να με συναντήσει, θέλει να με γνωρίσει. Να αποτυπώσει τη μυρωδιά μου, να μάθει τον μοναχικό του αντίπαλο. Βγαίνω στην πόρτα για να βιώσω αυτή τη μοναδική επαφή. Τραβιέται πίσω, μα δε φεύγει. Του μιλώ και παραξενεύεται από τον ήχο της φωνής μου. Τα δόντια του αστράφτουν, καθώς ανοίγει τα σαγόνια του. Η μουσούδα του δονείται και τα ρουθούνια του διαστέλλονται. Οι αισθήσεις του τον κυριεύουν κι εγώ ζυγώνω λίγο ακόμα. Τον σέβομαι και δε θέλω να τον ταπεινώσω πλησιάζοντας περισσότερο. Είναι ο Αφέντης, ο αρχηγός της αγέλης. Γρυλίζει για να με προειδοποιήσει κι εγώ γυρίζω πάλι στο σπίτι. Η ζεστή ατμόσφαιρα με επαναφέρει στα λογικά μου.
Σιωπή σκεπάζει τη σκέψη μου. Ο ήχος της φωτιάς με νανουρίζει, μα δεν μπορώ να κοιμηθώ. Λατρεύω κάθε στιγμή της νυχτερινής ησυχίας. Το αντάμωμα με τον άγριο λύκο των βουνών και η αίσθηση της συνύπαρξης μαζί του φουντώνει τη φαντασία μου. Νομίζω ότι τη στιγμή που με κοιτούσε ήθελε να επικοινωνήσει μαζί μου. Ακούω τη βαριά φωνή του στο μυαλό μου να λέει: «Ο λύκος μέσα μου επιθυμεί τον αμνό που κρύβεται μέσα σου». 
Επτά νύχτες έμεινα στο βουνό και κάθε νύχτα ερχόταν έξω από την πόρτα μου, λέγοντας τα ίδια λόγια. Τον αγάπησα και τον αναζήτησα όταν δεν φάνηκε ξανά… Έχασε τη μυρωδιά μου, ξέχασε την επαφή. Ταξιδεύει στα δάση, αναζητώντας τροφή κι εγώ η λάτρης της σιωπής, ζω με την ανάμνηση αυτής της συνάντησης. Επτά νύχτες με τους λύκους, με τη μουσική της σιωπής, στον τόπο όπου σμίγουν ζόφος και φως, εκεί όπου πλάθεσαι και κυριαρχείς τον εαυτό σου. Στη φύση!


-Ημερολόγιο σιωπής, Δεκέμβριος 2022-

Θερμή παράκληση : Όσοι αναδημοσιεύετε τις αναρτήσεις μου, παρακαλώ πολύ, να βάζετε το όνομά μου ή την ονομασία του blog, ώστε να μην επαναληφθεί το φαινόμενο που βίωσα πριν από μερικούς μήνες με την οικειοποίηση των κειμένων μου. Ευτυχώς, οι περιπτώσεις αυτές είχαν καλή κατάληξη, καθώς αντιμετωπίστηκαν με ευπρέπεια και κατανόηση. Είναι μεγάλη τιμή και χαρά να αναδημοσιεύετε τα κείμενά μου γιατί καταλαβαίνω ότι σας αρέσουν, όμως, κάθε λέξη που γράφω, βγαίνει από την ψυχή μου και ανήκει σε μένα. Δεν εκφραζόμαστε όλοι με τον ίδιο τρόπο κι αυτό είναι που μας κάνει ξεχωριστούς και μοναδικούς. Τα γραπτά μου και ο τρόπος έκφρασής μου αποτελούν την πνευματική μου ταυτότητα, γι’ αυτό το μόνο που ζητώ, είναι να αναφέρετε την πηγή όσων αναδημοσιεύετε, ως φόρο τιμής για την προσφορά μου στη γραφή. Σας ευχαριστώ, εκ των προτέρων, για την εκτίμηση και για τον σεβασμό! 

Δευτέρα 26 Δεκεμβρίου 2022

Ανθρωπότητα... Ένα ασταμάτητο τρένο

"Τη χαρά πρώτα ζητά η καρδιά
τη θλίψη ν' αποφεύγει
Κι έπειτα εκείνα τα μικρά παυσίπονα
που ξεγελούν τον Πόνο

Ύστερα πάει να κοιμηθεί
και τελικά, αν είναι δυνατόν,
το θέλημα τ' Αφέντη της,
την άδεια να πεθάνει." 

-Η καρδιά ζητά πρώτα τη χαρά-
Έμιλυ Ντίκινσον (1830-1886)



 Κάθε τέλος του χρόνου πείθω τον εαυτό μου να γράψει δυο λέξεις. Μου αρέσουν οι κύκλοι που κλείνουν και οι καινούριοι που ανοίγονται σαν ευκαιρίες αλλαγής κι ελπίδας. Νέο έτος, λοιπόν, στην ουρά μιας συνεχούς ακολουθίας ατελείωτων χρονικών κύκλων δημιουργίας και καταστροφής.
Και η ανθρωπότητα, ένα ασταμάτητο όχημα εξέλιξης με εναλλαγές αναγέννησης και σκοταδισμού, ώσπου να φτάσει ηρωικά μαχόμενη στην εποχή της τεχνολογίας και της ανόδου στ’ άστρα, με προοπτικές αυτοκαταστροφής ή δόξας, που το μέλλον θα δείξει…
Φαντάζομαι τους ανθρώπους σαν επιβάτες ενός τρένου που φλέγεται από την επιτάχυνση των μηχανών του. Επιβάτες που δεν τους αφορά το ταξίδι και η θέα από τα παράθυρα, αλλά επικεντρώνονται μόνο στην άφιξη τους στον σταθμό προορισμού. Το πάθος τους για προσωπική άνοδο και εφήμερη κατανάλωση τούς καθιστά τυφλούς κι ανίκανους να δουν τη ζωή σαν έργο συλλογικό με αρωγό το συναίσθημα και τη ζεστασιά της ανθρώπινης επαφής. Υποστηρίζω την τεχνολογική εξέλιξη επειδή επιμήκυνε το προσδόκιμο ζωής του ανθρώπου. Η ανακάλυψη της πενικιλίνης και άλλων θαυμάτων της ιατρικής μάς έδωσαν την ευκαιρία να στρέψουμε τη ματιά μας στο διάστημα και στη γνώση. Αλλά με ποιο κόστος; Ο πόθος να φτάσουμε γρήγορα στον σταθμό προορισμού καταστρέφει το οικοσύστημα και φλερτάρει θρασύτατα με το σενάριο της αυτοκαταστροφής μας. Αν το τρένο εισαχθεί στις ράγες της κλιματικής αλλαγής δεν θα υπάρχει δρομολόγιο επιστροφής, όσο αισιόδοξοι κι αν είμαστε, οι δυνάμεις της φύσης δεν είναι του χεριού μας… Κι αν είναι έτσι τα πράγματα… Ποιο είναι τελικά το όφελος αυτού του ταξιδιού; Δεν αγαπώ το μηδενισμό και πάντα υποστηρίζω την αιτία, γι’ αυτό ρωτώ συνεχώς : Γιατί να συνταξιδέψω με δισεκατομμύρια επιβάτες που δεν ενδιαφέρονται για το ταξίδι; Μόνο για τη δόξα της εξέλιξης; Μόνο για την υπαρξιακή αξία του είδους μας; Ωραία! Αλλά για ποιον άλλο λόγο; Θέλω περισσότερα! Οι κοσμολογικές και επιστημονικές ανακαλύψεις είναι σημαντικές, όμως χρειάζομαι την καθημερινή επιβεβαίωση για την αξία της ζωής. Τον τελευταίο καιρό με πνίγει η διάθεση του Εκκλησιαστή και η τροφή της απόλυτης σκέψης του. «Ματαιότης, ματαιοτήτων, τα πάντα ματαιότης!» Όλα μια μέρα θα τελειώσουν, γιατί να νοιάζομαι; 
Και ξαφνικά… φυσά απροσδόκητα ένας άνεμος που σαν πνοή καθαρίζει τα μαύρα σύννεφα της ματαιότητας και ψιθυρίζει στ’ αφτιά μου: «Δεν είναι όλοι οι άνθρωποι ίδιοι! Στο επόμενο βαγόνι θα βρεις αυτό που ζητάς. Η ομορφιά της διαφορετικότητας είναι η κρυμμένη ελπίδα της φύσης.» Κι έτσι, όταν αλλάζω βαγόνι καταλαβαίνω πως το εύρος των ανθρώπινων δυνατοτήτων επαφίεται στη διαφορετικότητα. Βλέπω, επιτέλους, μερικούς συνανθρώπους μου να ταξιδεύουν κρατώντας την καρδιά τους ψηλά! Σαν εισιτήριο αναγνώρισης της συναισθηματικής τους κατάστασης. Δεν έχουν τον ίδιο προορισμό με τους ξεδιάντροπους υλιστές. Περήφανα στέκονται όρθιοι, παραχωρώντας τις καθιστές θέσεις στους άλλους. Με καλωσορίζουν με τη θερμή ματιά τους και με αγκαλιάζουν. Σκύβουν κοντά μου, με πιάνουν από τον ώμο και μου λένε : «Δεν είμαστε όλοι ίδιοι, ύψωσε την καρδιά σου και ακολούθησέ μας.» Είναι εκείνοι που δεν κατεβαίνουν ποτέ από το τρένο και ταξιδεύουν μέχρι το τέλος του χρόνου τους. Για το ταξίδι, για τη θέα της φύσης από τα παράθυρα, για την ευχαρίστηση της καρδιάς, για την αγάπη του συνεπιβάτη, για την αγκαλιά, για την ελπίδα, για μια αιτία που δικαιολογεί την ύπαρξη και τη συναισθηματική αξία!
Δόξα τω Θεώ, έμαθα πια να ξεχωρίζω τους συνεπιβάτες μου, για να μη πέφτω στη μαύρη τρύπα του απόλυτου. Να βρίσκω χαρά μόνο με όσους κρατούν την καρδιά τους ψηλά! Να πνίγω τη θλίψη του Εκκλησιαστή μέσα στην καλοσύνη τους. Για όλους εσάς που είστε η ελπίδα της Γης με τη  διαφορετικότητά σας, σας ευγνωμονώ και σας ευχαριστώ! Θα κρατώ κι εγώ την καρδιά μου ψηλά για χάρη σας. 
Ένας νέος κύκλος ξεκινά, ένα καινούριο ταξίδι στον χρόνο! Ας είναι μια καλή Χρονιά! 
Σας ευχαριστώ!

*Αφιερωμένο στους φίλους συνεπιβάτες που δε φοβούνται να δείξουν την καρδιά τους. Μακάρι να δουν κι οι άλλοι τη θέα από τα παράθυρα… 

                                     

Θερμή παράκληση : Όσοι αναδημοσιεύετε τις αναρτήσεις μου, παρακαλώ πολύ, να βάζετε το όνομά μου ή την ονομασία του blog, ώστε να μην επαναληφθεί το φαινόμενο που βίωσα πριν από μερικούς μήνες με την οικειοποίηση των κειμένων μου. Ευτυχώς, οι περιπτώσεις αυτές είχαν καλή κατάληξη, καθώς αντιμετωπίστηκαν με ευπρέπεια και κατανόηση. Είναι μεγάλη τιμή και χαρά να αναδημοσιεύετε τα κείμενά μου γιατί καταλαβαίνω ότι σας αρέσουν, όμως, κάθε λέξη που γράφω, βγαίνει από την ψυχή μου και ανήκει σε μένα. Δεν εκφραζόμαστε όλοι με τον ίδιο τρόπο κι αυτό είναι που μας κάνει ξεχωριστούς και μοναδικούς. Τα γραπτά μου και ο τρόπος έκφρασής μου αποτελούν την πνευματική μου ταυτότητα, γι’ αυτό το μόνο που ζητώ, είναι να αναφέρετε την πηγή όσων αναδημοσιεύετε, ως φόρο τιμής για την προσφορά μου στη γραφή. Σας ευχαριστώ, εκ των προτέρων, για την εκτίμηση και για τον σεβασμό!